Naar Zwolle Special

Stil, stil, stil! Waar je bij het wakker worden normaal gesproken de mensen uit de straat naar hun dagelijke werk hoort vertrekken, heerst er sinds half maart 2020 een serene, voor enkelen onder ons, beangstigende stilte in de straten van de stad.

Het voorlopig nog ontembare Coronamonster heeft deze forse daling van de decibels op zijn geweten. Ik zeg, voorlopig, aangezien de wetenschap in de laboratoria over de gehele wereld naarstig op zoek is naar een medicijn, die het gevaarlijke en niets ontziende virus zijn nek om kan draaien. De hoop van de mens was op hen gebaseerd, op de medewerkers die in veel extra werkuren, hopelijk tot een prachtig eindresultaat zouden komen. Meer dan 120 laboratoria over de gehele wereld waren het eerste halfjaar van 2020 op zoek naar hèt medicijn op zoek. Eind julie kwamen de hoopvolle berichten dat bij twee laboratoria de derde fase van het testen op de mens in gang was gezet.

Ook Zwolle, ligt evenals alle steden en dorpen in ons land, aan de ketting met een lengte die nog niet te bepalen is. We zijn nu meerdere maanden onderweg en leven met en op de maatregelen die door de overheid zijn genomen. Nee, leuk is het allerminst.

Het coronavirus zorgt voor een lege Melkmarkt in een donderdagmiddag in april 2020.		Waar normaal gesproken de tafels en stoelen voor de gasten klaar staan, staan deze nu opgestapeld in hoekje van het Bethlehemskerkplein.
Ook op het Grote Kerkplein heeft het coronavirus de horeca volledig plat gelegd.		Een jaar geleden stonden hier bij mooi weer rijen mensen te wachten op hun beurt voor een Italiaans ijsje. In april 2020 is het bedrijf de dupe van het coronaslot.

De 1,5 meter afstand houden tussen jezelf en je medemensen, heeft zich snel laten gelden in onze knuffelcultuur. Het knuffelen, is er totaal niet meer bij. Zeker in de beginfase van het instellen van deze maatregel, waren er nog mensen die het niet zo nauw namen, tot grote ergenis van de serieuze landgenoten onder ons. Je kon het op twee manieren uitleggen. Of het was een schaamteloos empatisch vermogen van een bosui of het was dat hun denken de grens van naïviteit ver had overschreden, een gave die zij waarschijnlijk zelf niet kenden. Oké, er waren grote namen, die ook de agressiviteit van het virus sterk onderschatten. Neem Donald Trump of de president van Wit-Rusland, Alexander Lukashenko die aangaf dat zijn landgenoten dagelijks maar wodka moesten drinken om het virus te verslaan. Om aan zijn naïviteit een steentje bij te dragen, speelde de man mee in een ijshockeywedstrijd en zei na afloop: "Het is hier net een koelkast, hier zijn geen virussen". Neem de Britse premier Boris Johnson, die begin maart nog proud was op het feit dat hij coronapatiënten in het ziekenhuis de handen had geschut. Op 27 maart 2020 meldde ook hij op Twitter, dat hij slachtoffer van de Coronaduivel was geworden. Een paar dagen later werd het ziekenhuis zijn thuis, om weer enkele dagen daarna, op de Intensive Care afdeling te worden opgenomen. Was dit nu grootspraak en de stoere boy uit willen hangen of zie ik dat verkeerd. Over onderschatting gesproken!

Ook de Braziliaanse president Jair Bolsonaro had niets met maatregelen in de strijd tegen het virus. Hij ging gewoon naar buiten, begaf zich tussen de mensen, ondanks dat de regering de Brazilianen had aangeraden thuis te blijven. Hij gaf in een tv-optreden aan dat zijn landgenotem "gewoon hun dagelijkse leven op moesten pakken". U zegt het maar! De man had meer belang bij de teloorgang van de Braziliaanse economie dan de gezondheid van en het medeleven met zijn arme landgenoten. Hij noemde het coronavirus een "simpel griepje". 

Zolang deze mensen die een voorbeeld voor hun volk zouden moeten zijn, deze ongezonde strategie er op na houden, dan vraag ik mij af of wij onze naïeve stadgenoten wel moeten c.q. mogen veroordelen.

Bij de Urker viskraam op de Diezerkade houden de Zwollenaren zich perfect aan de maatregel 1,5 meter afstand te houden ...

In Zwolle mochten we, zeker in de eerste periode, niet mopperen denk ik. In de loop van de tijd hielden zich steeds meer Zwollenaren aan de regels, waardoor je nog maar enkele stadgenoten zag die er geen rekening mee hielden. 

Een en ander had ook tot resultaat, dat het overal rustig was in de stad en dat je steeds meer bezorgdiensten van Albert Heijn, Jumbo, noem maar op, de digitale bestellingen bij de Zwollenaren zag afleveren. Kratten vol eorden er voor de deur neergezet. De postpakketdiensten draaiden overuren. Steeds meer mensen maakten gebruik van de digitale media. Dit had voordelen voor de online-diensten, maar troffen wel de lokale winkelier. Waar normaal gesproken de auto werd gepakt om in de stad ergens iets op te halen, werd er nu digitaal besteld vanuit de luie stoel.

Ondanks dat veel winkels gesloten waren in deze Coronaperiode, kon het voorkomen, dat je toevallig op zaterdagmiddag in de Diezerstraat moest zijn. De Social Distancy, van 1,5 meter afstand houden was toen ruim mogelijk. Het aantal bezoekers van de binnenstad was tot een minimum gedaald.

In deze, door premier Mark Rutte, "intelligente lockdown" genoemd, was het voor iedereen een spannend moment om even je boodschapjes bij de winkel op te halen. Voor de ouderen onder ons waren er wel speciale ouderenuurtjes in het dagprogramma van de supermarkten opgenomen, maar toch! 

Albert Heijn was de eerste die zijn ouderen "verwende". Dit werd in de samenleving met zowel positieve als negatieve berichten ontvangen. De negatieve berichten in de social media betroffen meermalen het vroege tijdstip. 's Morgens van 7 tot 8 uur konden de "oudjes", hun boodschapjes binnen halen. Dit had voor velen van hen tot gevolg, dat de verzorging door de Thuiszorg en het boodschappenuurtje meermaals met elkaar in conflict kwamen.

Zowel aan het Petuniaplein alsook in Holtenbroek hadden de Jumbo-medewerk(st)ers een dagtaak aan het ontsmetten van de winkelwagentjes ...

Een normale boodschappenrit was er niet meer bij. Overal moest er aan de gestelde regels worden voldaan anders was er geen toegang tot de winkel. De winkelwagens werden zowel bij binnenkomst alsook bij vertrek door medewerkers gedesinfecteerd. Het, na het inwerpen van een vijftig-eurocent-muntstuk en het daarna mee kunnen nemen van het winkelwagentje, was voor enige tijd opgeschort. Door het afplakken van de muntstukschuif hoopten de supermarkten een volgende verkleining van de besmettingskans te hebben gerealiseerd. Ook waren er supermarkten, waar iedere klant werd verplicht een winkelwagentje i.p.v. een mandje mee te nemen, om zodoende ook in de winkel, afstand te kunnen houden. Had men dan het boodschappenlijstje afgewerkt, dan trof men bij de kassa de cassière achter een plexi-glazen plaat aan. Het leek allemaal zo onpersoonlijk en dat was het ook, maar alle regels en adviezen die genomen waren, waren zowel voor de gezondheid van de klant als ook de winkelmedewerker genomen. We moesten er even doorheen!

Naast de afstandsstrepen, geplakt op de vloer, hadden alle genomen maatregelen voornamelijk te maken met het voldoen aan de door de regering afgekondigde 1,5-meter-afstand-regel en het fysiek contacteren. Zo was ook dringend geadviseerd binnen te blijven. Een van de gevolgen hiervan was, dat hoe vaker dit werd verteld op tv of in de media, hoe meer online bestel- c.q. bezorgdiensten op de Zwolse wegen waar te nemen waren. Het bestellen en bezorgen via deze onlinediensten was, zeker in het begin, zeer hot. Het online bestellen bij de supermarkten, waar ondanks de bij regelmaat volle bezorgplanning, bleek een prachtige en steeds meer gebruikte oplossing voor het binnenhalen van voeding of andere zaken te zijn. Iedere dag zag je de vrachtwagentjes van Albert Heijn, Jumbo, etc, langs de ramen van je woning flitsen. Dan heb ik het nog niet eens over de pizza- en patatjongens op hun scoooters. Het waren echter niet alleen de supermarkten die je vaker zag, ook de chauffeurs van de horeca- en postpakketbezorging kenden onderhand ieder uithoekje van onze stad.

Al met al was het leven in Coronatijd niet de meest plezierige. De structuur van de dag en van het weekeinde was totaal verdwenen. Scholen waren dicht, leerlingen kregen thuis de opdrachten via de I-Pad of tablet. In het begin leuk en aardig, maar ik kan mij voorstellen dat dat met thuiswerkende ouders ook nog weleens spaak kon lopen. Mensen met een tuin konden hier nog even aan ontsnappen, maar wat dacht u van de flats, waar een tweepersoons balkon onderdeel uitmaakt van het appartement en meer niet. Nee, dat was niet alles! 

Maar wat hadden wij nu eigenlijk te klagen. Helemaal niets, toch? Nee, het was niet leuk, maar als we keken naar de cijfers van het aantal besmettingen, het aantal opnames in ziekenhuizen en het aantal overledenen, wie waren wij dan om te klagen dat we 1,5 meter afstand tot elkaar moesten houden.

In de ziekenhuizen en dan voor een groot deel op de Intensive Care afdelingen, waande men zich in oorlogsgebied. Bij grote regelmaat werden de Coronaslachtoffers binnen gebracht. Op TV werd in het BNN/VARA-programma "Frontberichten" realistische beelden van de werkvloer in meerdere vitale sectoren van de zorg getoond. Hierbij zag men soms uitgeputte zorgmedewerkers die emotioneel hun verhaal vertelden.

Op 17 maart 2020 om 20.00 uur werden deze zorgverleners, die dag en nacht streden tegen het coronavirus, landelijk in het zonnetje gezet. Het waren niet alleen de medewerkers in de ziekenhuizen, maar ook de vuilnismannen, de vakkenvullers, de postbodes, de chauffeurs en personeel van de distributiecentra van de Albert Heijn, Jumbo, Lidl, Aldi, noem ze maar op. Deze geste was bedoeld voor alle mensen die ons land op de been hielden. Voor hen was een langdurig applaus vanuit de woonkamer, van het balkon,, de straat of de tuin, weggelegd. Landelijk verschenen naderhand spandoeken en vlaggen waarop zij werden bedankt voor hun inzet. Een schitterende uiting van saamhorigheid die zijn grenzen niet kende.

Ook het uitgaanspubliek kende zware tijden. Het als gewoon ervaren stappen in het weekend was met de sluiting van de horeca abrupt geëindigd. Oké, er waren dan nog wel een aantal horecabedrijven die een deel van hun menu voor bezorging aanprezen, maar dat was niet echt het wekelijkse stapgevoel. 

Lege terrassen maakten tot 1 juni 2020, 12.00 uur, deel uit van het horecagedeelte in de binnenstad. De Grote Markt, de Melkmarkt, het Bethlehems Kerkplein, het Grote Kerkplein, om er maar enkele te noemen, gaven een troosteloze aanblik en hebben dit nog een tijdje vol gehouden. Waar het in de weekeinden krioelde van jonge mensen, waren het nu de tafels en opgestapelde stoelen, die het gezicht van het etablissement en zijn omgeving bepaalden. Een bioscoopje pikken of een theatervoorstelling bezoeken was er ook niet meer bij. Netflix en Videoland boden dan nog wel enige uitkomst, maar het voelde toch zwaar voor de jongeren.

Op zowel het station als het busstation, heerste een ongekende rust. De stationomroepster had weinig vertragingen e.d. aan te kondigen. Wel klonk bij regelmaat de oproep 1,5, meter afstand van elkaar te houden. Om het drukke autoverkeer enigszins terug te dringen tot normale proporties, waren in de loop der tijd regelmatig vanuit de overheid acties gestart om meer gebruik te maken van de trein. Echter was, in de coronatijd, een van de adviezen van de overheid minder gebruik te maken van het Openbaar Vervoer. Hoe cynisch kan het leven zijn? Toch werd ook hier door de Nederlander goed op gereageerd. Het was uitzonderlijk stil op de perrons en bij het afgelopen jaar geopende nieuwe busstation aan de zuidzijde van onze stad. De buschauffeurs moesten regelmatig een tijdje wachten bij een halte, om de rijplanning niet in de war te doen raken. Zo weinig mensen maakten gebruik van de bus. 

De coronatijd deed mij vaak terugdenken aan de schitterende rode beuk op het Van Nahuijsplein. In 2015 werd deze reus geveld door een parasiet. Een kapitale beeldbepalende boom, die het slachtoffer was geworden van een nauwelijks zichtbaar levend wezen. Toen vond ik het al onwerkelijk, laat staan hoe ik er nu, in deze coronaperiode, over denk. Een, alleen met een microscoop waar te nemen, beestje, zet de hele wereld totaal op zijn kop. De zorg kan het nauweljks aan, de economie van veel landen, is ingestort als een kaartenhuis. De gehele Eurozone stevent af op een diepe recessie met de grootste krimp van de afgelopen 75 jaar. Ja, ja, we kunnen veel, maar lang niet alles. Dat blijkt maar weer.

Gaat het slecht, dan staan we voor elkaar klaar. Het geeft de Nederlander op een of andere manier een gevoel van "Samen, lossen we het op". Jongeren bieden zich aan voor het doen van boodschappen voor de ouderen, de Zwolse volkszangers plannen een aantal zaterdagen om een rondgang te maken bij de verzorgingshuizen, het Zwolse draaiorgel Frans Hals gaat op initiatief van de Stichting Vrienden van WEW langs bij 9 zorgcentra in de stad, de Zwolse ondernemers ondersteunen elkaar. Help mondkapjes maken, een initiatief van Karin van Oosten en Aniek Bakker. Zo maar enkele initiatieven vanuit de Zwolse bevolking, die de ouderen en de zorg wat hoopten op te vrolijken in deze zware tijden.

Zo heeft het kunstproject "Heb Lief" van de Zwolse kunstenaar Ronald A. Westerhuis veel mensen over de hele wereld bereikt. Het leek de kunstenaar wel aardig om aan de voorzijde van zijn atelier in de Nieuwe Veerallee, op de plek waar normaal reclameuitingen m.b.t. musea en exposities hangen, een spreuk te plaatsen. Het werden twee woordjes, "HEB LIEF", die in deze tijd van samen sterk, een bijzondere aantrekkingskracht bleken te hebben. 

Het doel van Ronald A. Westerhuis is het verspreiden van zijn boodschap, nu juist in deze moeilijke tijd, van het niet fysiek kunnen ontmoeten, aandacht, liefde en respect essentieel zijn.

In eerste instantie deelden enkele Zwolse ondernemers zijn project op hun eigen lokaties, daarna kwam er steeds meer bekendheid en werden naast de grote banners ook posters met de boodschap door de gehele stad geplakt. Momenteel rijdt een vrachtwagen van het Internationaal transportbedrijf Klomp BV met de spreuk op de weg en ligt er een aanvraag van een olietankerbedrijf.

De grootste aanzet tot verspreiding en uitbreiding van het project kwam toen Ronald A. Westerhuis samen met filmmaker Lex Olthof bedachten dat het wel aardig zou zijn, als video's onderdeel van het project uit zouden gaan maken en zo geschiedde!

Op allerlei manieren werden mensen gevraagd zichzelf te laten filmen en daarbij de woorden "HEB LIEF" uit te spreken. In grote getale kwamen de filmpjes uit binnen- en buitenland bij de twee initiatiefnemers binnen. Deze zijn gemonteerd en in meerdere delen op YouTube geplaatst. Ook zijn de video's op de website van Ronald (ronaldawesterhuis.com) te bekijken.

Zoals gezegd, wereldwijd zijn landen geraakt door het vreselijke Coronamonster. Miljoenen besmettingen, duizenden doden en wat komt er nog aan? We zijn er nog lang niet. Ook in ons land is nog steeds een harde strijd gaande om de vijand te verslaan.

Tot nu toe heeft de Zwollenaar zich niet gewonnen gegeven en bij regelmaat heeft hij/zij met zijn/haar creatieve oplossingen het ergste weten te voorkomen. Natuurlijk is het vreselijk, dat onder onze stadgenoten, 46 personen (15 juli 2020) zijn overleden en velen in het ziekenhuis hun zware strijd hebben moeten strijden, niet wetende, wat de toekomst zou brengen. Natuurlijk is het vreselijk, dat mensen vereenzaamden door het missen van contacten met familie, vrienden of kennissen. Aan de andere kant is het ook bijzonder mooi om te zien, dat in sombere tijden zoals het eerste halfjaar van 2020, de saamhorigheid duidelijk zichtbaar aan de oppervlakte  is gekomen.

Wat eerst normaal was, was van de ene op de andere dag niet meer normaal. We kunnen daarom ook beter spreken van het "Nieuwe Abnormaal"!

In de afgelopen maanden heb ik veel beelden kunnen en mogen verzamelen van zaken die binnen dit "Nieuwe Abnormaal" passen. Van deze beelden, zowel foto's als video's (met mijn smartphone), heb ik een video kunnen maken waarin de afgelopen zware tijd van de Zwollenaar voor de eeuwigheid is vastgelegd. De video geeft een historisch beeld van het leven van de Zwollenaar in Coronatijd. In deze video is voor mij duidelijk geworden dat onze hedendaagse samenleving op veel vlakken enorm kwetsbaar is. Wij voelen ons groot, maar eigenlijk kan een miniscuul klein beestje, alles letterlijk en figuurlijk platleggen. 

Ondanks dat er nog weinig mensen in leven zijn die de Spaanse griep (1918) hebben meegemaakt, werd er in deze periode veelvuldig over gesproken. Een ding is zeker, ook deze huidige Coronatijd zal als een historische gebeurtenis en als rampjaar, de boeken ingaan. In het jaar 2020 is historie geschreven, dat is meer dan duidelijk!

Video "De Zwollenaar en het Coronamonster"