Wat treft u aan op deze website!

Zwolle - Algemeen

Zwolle - Algemeen

Algemene info over de stad

Onder dit item krijgt u een simpel algemeen beeld van onze mooie Hanzestad Zwolle
Foto's, video's en artikelen

Foto's, video's en artikelen

De stad Zwolle in beeld en in tekst!

Foto's, video's en artikelen uit het heden en verleden van de oude Hanzestad Zwolle!
Zwolle in Beeld Info

Zwolle in Beeld Info

Brede informatie over de website!

Hier vindt u alle informatie over de website, inclusief het contactadres en de privacy- en cookie verklaring!
Foto's bestellen!

Foto's bestellen!

Wilt u een foto bestellen?

Onder dit item vindt u een breed assortiment foto's, waarvan een groot deel is voorzien van een Zwols tintje!
Links

Links

Links naar interessante websites!

Hebt u vragen of wilt u informatie over bepaalde items die gelinkt zijn aan de stad Zwolle, dan vindt u hier een aantal links naar Zwolse bedrijven, organisaties of verenigingen!

Het laatst geplaatst

Zoeken op de website!

Naar Straten en pleinen
Naar Gasthuisplein

Gasthuisplein Kroon 27052014 6096

Cinema De Kroon in 2014 ...

Begin december 2016 werd de laatste film in Bioscoop De Kroon aan het Gasthuisplein gedraaid. Er is weer een periode afgesloten voor de filmliefhebbers uit de stad en de wijde omgeving.

In de jaren vijftig/zestig was de bioscoop gevestigd aan de Diezerstraat, met de achterzijde aan het Gasthuisplein. Het hoge pand is aan het Gasthuisplein nog immer zichtbaar. In het pand is anno 2017 de kledinggigant H&M gevestigd.

Nadat de aan het einde van de achttiende eeuw stilstaande beelden of silhouetten op een scherm werden gepresenteerd, door middel van toverlantaarns en fantasmagorieën (verbeterde en doorontwikkelde versies van de toverlantaarn), raakte het publiek langzamerhand gewend aan het zien van beelden in donkere ruimtes. Dit was een van de ontwikkelingen die het ontstaan van de cinema hebben gestimuleerd. Uiteraard zijn er meer factoren, die de basis vormden van de huidige cinema of bioscoop. 

De eerste echte filmprojector werd op de wereldtentoonstelling van 1893 in Chicago gepresenteerd door Thomas Edison, de zogeheten kinetoscoop. Een kastje waarin celluloidfilm door een elektrische motor werd aangedreven.

Het waren Robert W. Paul en Birt Acres die de aanzet gaven tot het vertonen van films voor meerdere personen. Met de uitvinding van Edison was dit tot dan toe niet mogelijk gebleken. Paul vond de filmprojector uit en vertoonde daarmee zijn eerste film in 1896 aan het publiek.

Met de bouw van de cinématographe door de gebroeders Auguste en Louis Lumière en het experimenteren door vader Antoine Lumière op het gebied van betaald kijken naar de films, kreeg het vertonen van films al enigszins een vergelijking met de basis van de huidige bioscopen.

Cinematographe Lumiere 1896 poster by Henri Brispot

Affiche voor de eerste filmvertoningen van de gebroeders Lumière ...
(Bron: Wikipedia)

De ontwikkelingen op het gebied van techniek en de filmindustrie volgden elkaar met een behoorlijke snelheid op. Het duurde echter nog tot de jaren twintig van de twintigste eeuw, dat er een echt goed werkend systeem op de markt kwam, dat beeld en geluid synchroon kon laten lopen. In de tussentijd beheerste de stomme film het filmtoneel.

De basis van de filmindustrie lag indertijd in Frankrijk en Italië. Van Hollywood was toen nog geen sprake. Dit kwam pas na het instorten van de Europese filmindustrie door de Eerste Wereldoorlog. Na deze oorlog kreeg de Amerikaanse filmindustrie een geweldige groeispurt en werd hierdoor het belangrijkste filmcentrum ter wereld. Deze ranking heeft het eigenlijk nooit meer uit handen gegeven.

Her en der werden in Europa filmvoorstellingen gegeven. Zo waren er in 1903 al voorstellingen in de Rotterdamse Tivoli Wintertuin. Enkele malen per week konden belangstellenden hier voor deze vorm van kunst terecht. De eerste echte bioscopen vestigden zich voornamelijk in de grote steden en de echte eerste Nederlandse bioscoop werd in 1906 in de Amsterdamse Damstraat geopend.

Vanaf 1909-1910 kwamen er in ons land, mede gezien de komst van de filmdistributie, steeds meer bioscopen. Hierdoor veranderde ook het uitgaansbeeld van de Nederlander. Waar eerst de muziek en het toneel voor een gezellige avond zorgde, werd dat in die tijd verdrongen door de filmvoorstelling die het uitgaansavondje beheerste.

Pinto De Kroon HCO isbn 978 90 400 8397 6 00260 0 0 0

De eerste bioscoop in Zwolle rond 1911 ...
(Foto: HCO)

Ook in het verleden probeerden de Zwollenaren alles om hun nering aan te prijzen, te verkopen en hun omzet te vergroten. Zo ook veehouder en melkverkoper Jan Logtenberg en zijn ega Gerridina Schutte. Wat heeft dat te maken met Bioscoop De Kroon zult u zich waarschijnlijk afvragen. Mijn antwoord, dit echtpaar is nauw verweven met de basis van de bioscoop.

De familie leefde vanaf 1861 in een boerderij, net buiten de grachten, aan de Assendorperstraat. In latere jaren, 1902, zou tegenover deze boerderij de Dominicanenkerk en het klooster worden gebouwd.

Door de zoektocht naar nieuwe mogelijkheden om de omzet te vergroten, exploiteerde de familie, inclusief zoon Antonie, een melksalon aan de Oude Vismarkt op nummer 36. Deze salon werd eind 1900 door de aankoop van een huis met tuin aan de Diezerstraat E/33, in latere jaren nummer 66, overgeplaatst. Ook voor die jaren al een toplocatie binnen de stadsgrenzen. Zowel aan de voorzijde, de Diezerstraat, als aan de achterzijde, het Gasthuisplein, was de melksalon te bereiken. 

Brief van Jan Logtenberg aan Hare Majesteit  Brief van burgemeester Van Nahuijs aan Hof-commissie
Aanvraag Hofleverancier Logtenberg116 640px   Aanvraag Hofleverancier Logtenberg117 640px   Brief Burg Nahuijs Logtenberg094 640px

Voor een transcriptie/verduidelijking van de brieven m.b.t. aanvraag van de titel Hoflevercier door Jan Logtenberg klikt u op de afbeelding!
(Bron: Collectie Dijk/Logtenberg)

Bij een koninklijk bezoek aan de stad, in 1895, werd door Koningin-regentes Emma, aan een aantal Zwolse bedrijven, het predikaat "Hofleverancier" toegekend. Onder deze bedrijven bevond zich ook veehouder en melkverkoper Logtenberg aan de Assendorperstraat. De toekenning van het predikaat "Hofleverancier" t.b.v. Logtenberg liep echter niet geheel probleemloos.

Boerderij Logtenberg Assendorperstraat107 640px

De boerderij van de familie Logtenberg aan de Assendorperstraat ...
(Bron: Collectie Dijk/Logtenberg)

Interieur woonkamer Logtenberg Assendorperstraat105 640px

Het interieur van de boerderij ...
(Bron: Collectie Dijk/Logtenberg)

Het negatief advies, inzake de toekenning van de toenmalige burgemeester Van Nahuijs, werd overgenomen door de hofcommissie. Echter na een bestudering van het advies door de particulier secretaris van de Koningin, ontving de hofcommissie een brief waarin werd gesteld, dat de Koningin wel bereid was het predikaat te verlenen. Het negatieve advies van de burgemeester werd hierdoor van tafel geveegd.

Reclamekaart Melksalon Logtenberg099 640px

Reclamekaart ter promoting van de Melksalon ...
(Bron: Collectie Dijk/Logtenberg)

De melksalon, die van 1895 tot 1900 aan de Oude Vischmarkt was gevestigd, kreeg na de verhuizing naar Diezerstraat E 33, dat later tot Diezerstraat 66 werd hernummerd, tevens een nieuwe naam en zou in de jaren er na, als "Melksalon De Kroon" zijn weg vervolgen.

Advertentie Melksalon Logtenberg097 640px(Bron: Collectie Dijk/Logtenberg)

Melkbeker Melksalon Logtenberg101 640px   Melkbeker Oortje Melksalon Logtenberg100 640px

Een melkbeker uit de Melksalon De Kroon van de familie Logtenberg, voorzien van een stempel m.b.t. het Hofleverancierschap ...
(Foto: H van Dijk)

Qua promoting van de melksalon werd door de familie flink uitgepakt. Niet alleen de reclamekaart en de melkbekers met opdruk waren daar een uiting van. Tijdens het kroningsfeest Koningin Wilhelmina op 31 augustus 1898, werd de melkwagen van de firma behoorlijk in feeststemming gebracht, om deel te nemen aan de feestelijkheden.

2 Versierde Melkwagen Logtenberg103 640px

De versierde melkwagen van de familie Logtenberg-Ter Molen met op de bok Antonie.
De foto is gemaakt op 31 augustus 1898, ter gelegenheid van de kroning van Wilhelmina ...
(Foto: Photographie J.J.D. de Graaf - Collectie Dijk/Logtenberg)

Tot het jaar 1911 konden de Zwollenaren genieten van een heerlijk kopje melk, chocolademelk, koffie of dikke melk in Melksalon De Kroon aan de Diezerstraat. De enige melksalon in de stad met het predikaat Hofleverancier.

Wapen Hofleverancier Logtenberg114 640px

Het Hofleveranciersbord van de familie Logtenberg. Helaas is het bord in het verleden overgeschilderd
en heeft het op bepaalde punten niet meer de oorspronkelijke kleuren ...
(Foto: H van Dijk)

De creatieve man van de familie, was zoon Antonie. Hij was het die in een suite achter de melksalon mensen liet genieten van bijvoorbeeld natuurprogramma's uit vreemde landen. Voor een paar stuivers werden door Antonie reisimpressies uit verre landen aangeboden. Het waren nog geen films, maar het trok wel de aandacht van twee bioscoopexploitanten uit Groningen, de heren L.H.J. Wachters en F.C.H.E. Wulff. Zij raakten geïnteresseerd in de activiteiten van Antonie Logtenberg en dat bleef niet zonder gevolgen.

Tien jaar nadat het pand door Jan Logtenberg werd aangekocht, werd het op 7 april 1911 voor een stevig bedrag, verkocht aan de twee Groningers. Antonie kocht in 1911 een stuk land aan de Veldweg in Hattem en liet er een huis op bouwen. Het duurde niet lang voordat Antonie verlof aan B & W aanvroeg, voor de verkoop van "Alcoholhoudende drank, anderen dan sterke drank". Dit verlof was ingediend voor zijn perceel Veldweg C 219, betreffende de beneden-voorkamer en de tuin.

Nadat hij het verlof toegezegd had gekregen, waarschijnlijk in 1911 of 1912, heeft Antonie ook in Hattem tot 1928 zijn melksalon, inclusief de titel Hofleverancier, kunnen voortzetten. In 1928 is het perceel verkocht en is er een einde gekomen aan de activiteiten van Antonie in deze.

Al snel na de aankoop dienden de heren, via architect Douwe de Herder, in mei 1911, een verbouwingstekening in bij de gemeente Zwolle, voor de verbouwing van het pand tot een "bioscope". Boven de verbouwde onderpui zou de tekst "BIOSCOOP - THEATER - DE KROON" in hoofdletters geplaatst moeten worden. 

De eerste "primitieve" bioscoop in Zwolle, De Kroon, was geboren en zou meer dan 80 jaar op de locatie Diezerstraat 66 gevestigd blijven, om later aan het Gasthuisplein een nieuw onderkomen te vinden. Om het nieuwe bedrijf te promoten werden vrij grote reclameborden, buiten aan de muren gehangen. Deze borden waren voorzien van filmbeelden en werden in die tijd met de hand geschilderd door de heer Klappe sr, van het gelijknamige schildersbedrijf aan de Thorbeckegracht.

Ten tijde van de opening voor het publiek was de heer D.I. (David Isaac) Pinto directeur. Hij presenteerde op zaterdag 29 juli 1911 een filmpremière in de verbouwde melksalon "De Kroon" aan de Diezerstraat 66. Zou Zwolle rijp zijn voor een heuse bioscoop? Het was zowel voor de eigenaren als voor de heer Pinto nog een behoorlijke uitdaging, mede gezien de te verwachten reactie van de Zwolse bevolking. Een modern iets als een bioscoop paste toch niet in onze stad. Men zou er waarschijnlijk de neus voor ophalen. Het pakte echter anders uit en de bioscoop werd een groot succes, mede door de heer Wachters die vanaf de beginperiode tot 1956 veel energie in zijn filmtheater heeft gestoken.

Gasthuisplein De Kroon Oud 2016 7V6A6614 Panorama

De achterzijde van de oude Bioscoop De Kroon aan het Gasthuisplein in 2016.
Anno 2017 is in het pand de kledinggigant H&M gevestigd  ...

Na een tweetal verhuizingen staat anno 2018 aan de Harm Smeengekade een schitterend filmtheater, waarvoor de Groninger exploitanten, de heren L.H.J. Wachters en F.C.H.E. Wulff en de heer D.I. Pinto de basis zijn geweest.

Tot 1937 heeft de bioscoop aan de Diezerstraat 66 onder Pinto gedraaid. In zijn tijd zijn er in het pand, niet alleen films vertoond, maar werden er ook complete avonden verzorgd, waarbij artiesten optraden.

In 1929 is het theater, waarschijnlijk door de komst van de geluidsfilm, verbouwd naar een ontwerp van architect H.J. Voogden. Op dat moment was De Kroon niet de enige bioscoop meer in onze stad. In het jaar van de verbouwing kreeg De Kroon stevige concurrentie van de Buitensociëteit aan de Westerlaan. In 1933 verhuisde dit theater naar de Stationsweg, tegenwoordig Stationsplein en ging onder de nieuwe naam "Nieuwe Buitensociëteit" verder.

De Kroon Adv Adresboek 1947 093

Advertentie van De Kroon uit het Adresboek van Zwolle - Editie 1947 ...

Tussen 1939 en 1963 draaide De Kroon onder de leiding van de heer J.H. (Jaap) Kroon. In 1992 is de lokatie aan de Diezerstraat gesloten om aan het Gasthuisplein, op de plek van het voormalige klooster van de Zusters van Liefde, met een nieuwe bioscoop de toekomst in te gaan. Deze nieuwe bioscoop is ontworpen door architect Loerakker en telde vier zalen met in totaal 902 stoelen. Rond de 230.000 filmliefhebbers genoten jaarlijks van een rijke sortering films die op deze vertrouwde lokatie werden vertoond.

Gasthuisplein De Kroon Sloop 21022017 4604

Met de aansluiting van de bioscoop bij de bioscoopketen Pathé, in 2010, kreeg het de naam Pathé De Kroon. Zo'n zes jaar later, in december 2016 heeft Pathé De Kroon zijn laatste film vertoond en zijn oernaam De Kroon verloren.

Gasthuisplein Cinema De Kroon 2016 7V6A6650

Tijden veranderen ...

Gasthuisplein Cinema De Kroon 2016 7V6A6636

In februari 2017 heeft het sloopbedrijf Scheffer Groep de tanden in het pand aan het Gasthuisplein gezet en, met uitzondering van de fundering, De Kroon naar het verleden verwezen. Eind 2018 staat op de plek van het voormalige klooster en de voormalige bioscoop een nieuw gebouwd appartementencomplex met 39 appartementen die variëren in grootte tussen de 40 en 100 m2.

Gasthuisplein Sloop Cinema De Kroon 06032017 5883 640

 

Gasthuisplein De Kroon Sloop 13032017 5987

Alle appartementen zijn ontsloten door een binnenterrein en hebben zicht op de binnentuin. De begane grond is toegewezen aan commerciële bedrijvigheid. Hier zijn dan ook een aantal winkels gevestigd.

HGasthuisplein Kroon 08022018 9911

 

Gasthuisplein Kroon Appartementen 03092018 7V6A5561

Gasthuisplein Kroon 01092018 7V6A5540 Pano

 

Gasthuisplein Kroon 01092018 2333

De laatste loodjes in september 2018 ...

De naam De Kroon zal bij de huidige generaties in de toekomst nog weleens een trek naar nostalgie oproepen, want er zullen weinig Zwollenaren zijn, die in de bioscoop aan de Diezerstraat of het Gasthuisplein geen voetstappen hebben staan.

Pathe Zwolle 28082017 6851

Pathé Zwolle aan de Pannenkoekendijk in 2017 ...

Met het nieuwe filmtheater, voorzien van 9 zalen met 1515 zitplaatsen en 18 rolstoelplaatsen, heeft Pathé aan de Pannenkoekendijk, onder de naam Pathé Zwolle, voor Zwolle en omgeving, een schitterend filmcentrum neergezet, waar het weer jaren mee door zal kunnen.

Bron: 
Wikipedia
HCO
Bioscoopgeschiedenis.com
Grootmoederstijd.nl
Zwolse Historische Vereniging - 2003 - nummer 4 - Siem van der Weerd
Nieuw Archief Hattem

Meer foto's van, hoe het was, de sloop van Cinema De Kroon en de bouw van het appartementencomplex

 

Facebook - Like Zwolle in Beeld

We use cookies

Wij gebruiken cookies op onze web site. Sommigen zijn essentieel voor het correct functioneren van de site, terwijl anderen ons helpen om de site en gebruikerservaring te verbeteren (tracking cookies). U kan zelf kiezen of u deze cookies wil toestaan of niet. Let op dat als u onze cookies weigert mogelijk niet alle functies van de site beschikbaar zijn.