Naar Gevelstenen in onze stad

Nieuwstraat 41

Het interieur van het St. Josephgebouw in 1981 ...
(Foto: A.J. van der Wal, Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, objectnummer 230.904)

In 1841 werd, naar een ontwerp van een van de belangrijkste kerkarchitecten van ons land, Theo Molkenboer, een R.K. Waterstaatskerk gebouwd aan de Nieuwstraat 41, hoek Rozemarijnstraat. Een Waterstaatskerk is een kerk die met financiële steun van de landelijke overheid tussen 1824 en 1875 zijn gebouwd. Deze kerk kwam in de plaats van de oorspronkelijke schuilkerk Onder de Boge.

Het duurde zo'n 50 jaar voordat de kerkgemeenschap concludeerde, dat het gebouw te klein werd voor de groeiende Zwolse Rooms-katholieke gemeenschap. Er moest een nieuwe kerk worden gebouwd en zo geschiedde ...

Het St. Josephgebouw aan de Nieuwstraat in 1989 ...
(Foto: A.J. van der Wal, Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, objectnummer 293.086 Exterieur)

De nieuwe kerk, een hallenkerk in neogotische stijl, werd iets verderop, op de hoek van de Roggenstraat en de Nieuwstraat, naar een ontwerp van Nicolaas Molenaar sr., gebouwd.

Het gebouw Nieuwstraat 41 werd na de bouw van de nieuwe kerk, toegewezen aan de R.K. Werkliedenvereniging St. Joseph. Deze werkliedenvereniging heeft van 1892 tot 1926 gebruik gemaakt van het gebouw. Na deze periode was de functie van het gebouw verdwenen en werd het pand vanaf 1926 tot de restauratie in 1987 als opslagruimte gebruikt. Vanaf dat moment heeft het gebouw, intern, een complete metamorfose ondergaan en omgetoverd tot een appartementencomplex.

Vanuit de tijd van de Werkliedenvereniging St. Joseph, stamt ook de gevelsteen die boven de hoofdingang van de voormalige kerk in de Nieuwstraat is aangebracht.

Nieuwstraat/Roggenstraat

De Nieuwstraat ca 1900, met op de achtergrond de toren van de St.Michaëlkerk ...
(Foto: HCO - PBKR0318)

De ruimte, die de katholieke statie Onder de Bogen aan de Nieuwstraat bezat, werd, nadat in 1813 de katholieken hun geloof weer openlijk mochten belijden, te klein. In het jaar 1848 werd deze ruimte dan ook vervangen door een zaalkerk in neoclassicistische stijl, die zich bevond op de hoek Rozemarijnstraat met de Nieuwstraat. In latere periode werd dit gebouw het Sint Jozefgebouw genoemd en is het tegenwoordig een appartementencomplex.

Het was de in 1885 benoemde Pastoor Nicolaas van Balen, die, nadat de katholieke gemeenschap van onze stad ook hier uit zijn jasje was gegroeid, het initiatief nam tot de bouw van een nieuwe kerk op de hoek van de Roggestraat en de Nieuwstraat.

Na de aankoop en de sloop van enkele herenhuizen die op deze lokatie stonden, kon een aantal jaren later, in mei 1891, de eerste steen worden gelegd voor de nieuwe St. Michaëlskerk. Een neogotische hallenkerk ontworpen door de Haagse architect N. Molenaar. Deze eerste steenlegging werd uitgevoerd door de initiatiefnemer tot de bouw van de kerk, Pastoor Van Balen.

De eerste steen uit de gesloopte Michaëlskerk aan de Nieuwstraat ...

Na de sloop van het kerkgebouw in 1965, heeft deze steen een plaatsje gekregen in de nieuw gebouwde Michaëlkerk aan de Bisschop Willebrandlaan, in die tijd de Middelweg genaamd.

Waar de steen na de sloop van de Michaelkerk aan de Bisschop Willebrandlaan is gebleven is mij onbekend.

Sloop Michaëlkerk aan de Bisschop Willebrandlaan in 2018 ...

Met het onttrekken aan de eucharistieviering en de uiteindelijke sloop is er een definitief einde gekomen aan de oudste parochie van Zwolle, de Michaëlparochie.

Bron:
Wikipedia
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Archives Portal Europe