Naar Foto's van Zwolle
Naar Zwolse herinneringen

Speeltuin Assendorp in 2001 ...
(Collectie: Dick en Coleta Hogenkamp)

15 maart 2019 - 88 jaar en bijzonder vitaal. Ik heb het over de Speeltuinvereniging Assendorp aan de Geraniumstraat in Assendorp.
In het begin van de vorige eeuw groeide Assendorp sterk doordat er steeds meer mensen bij de spoorwegen gingen werken en er daardoor veel nieuwbouw nodig was, waaronder de bouw van de Pierik. Met die uitbreiding van Assendorp kwamen er steeds meer kinderen en daarmee de behoefte aan een speeltuin. Op 20 juli 1931 is het dan zover. Een terrein naast de Ambachtschool wordt als speeltuin ingericht. Het gebouwtje in de speeltuin werd ontworpen door Jan Gerko Wiebenga, die in 1931 tot stadsarchitect was benoemd.

Speeltuin Assendorp in 1934 ...
(Collectie: Dick en Coleta Hogenkamp)

Uit een oude krant blijkt dat in maart 1934 de eerste steen werd gelegd met als opschrift: “De Pierikrakkertjes. Eerste steen gelegd door N. Boden wethouder van Onderwijs 17-3-1934.”

De eerste steen in het clubgebouw van de speeltuin ...

Vanaf het begin hebben er kinderen gebruik gemaakt van dit gebouwtje. Al in 1934 werd er gestart met een kleuterschool.  Zelfs Herman Brood heeft hier op de kleuterschool gezeten

Het gaan gebruiken van het stukje braak liggend land had overigens nog al wat voeten in aarde. Voor de komst van de speeltuin liep de Assendorperstraat gewoon door. De toenmalige slager op de hoek van de huidige Pioenstraat en de Geraniumstraat klaagde steen en been bij het Spoorwegpensioenfonds, eigenaar van de woningen. Hij was plotseling afgesneden van een grote doorgaande weg. Om die reden wilde hij beduidend minder huur betalen. Dit argument werd zwaar gewogen en leidde inderdaad tot een forse verlaging van zijn huur.  

Speeltuinvereniging Assendorp is in Zwolle de enige zelfstandige speeltuinvereniging, de overige speeltuinverenigingen zijn allemaal opgegaan in de wijkverenigingen. Het terrein is volledig omheind en om binnen te komen moet je lid zijn of een dagkaart kopen. Tijdens de openingstijden is er voortdurend iemand die toezicht houdt, voorheen heette dit de ”oppasser” die aanvankelijk in een directiekeet was gehuisvest. De speeltuinvereniging heeft al vele jaren rond de 500 gezinnen die lid zijn en is daarmee de grootste speeltuinvereniging van Nederland! De contributie bedroeg aanvankelijk f. 0,25 en later f. 1,00 per maand. Momenteel is dit € 20,00 per jaar.

Natuurlijk werd in het begin de contributie aan huis opgehaald. Nu gaat dit allemaal met machtigingen, maar toen was het bijna dagwerk. Iedere maand moesten 400 leden persoonlijk worden bezocht om de contributie van toen f. 1,00  op te halen. Nadat de geldloper al zes keer was weggestuurd met de mededeling dat de echtgenoot net met de portemonnee de deur uit was gegaan, was de volgende smoes; “Hebt u terug van f. 100,00“. Nee natuurlijk niet. Maar de geldloper was niet voor één gat te vangen, ging naar huis, haalde 99 losse guldens op en ging terug. Helaas kon mevrouw toen het briefje van f. 100,00 niet vinden. “Ze begreep er niets van”.
Ook overkwam het de geldloper dat tijdens het geld innen een klein jongetje tegen zijn been stond te plassen en dat hem tijdens het in het donker aan de deur afgeven van het betaalbewijs iets in de hand gedrukt werd waarna de deur direct weer dicht ging. Het bleek een ijsblokje te zijn!

Hoek Zonnebloemstraat/Hortensiastraat in de jaren '50. Aan de linkerzijde bevindt zich Speeltuin Assendorp ...
(Collectie: Dick en Coleta Hogenkamp)

Zonder de overige bestuursleden en vrijwilligers te kort te willen doen, heeft met name de familie de Goede een forse inbreng in het bestaan van de speeltuinvereniging gehad. Na enkele jaren als bestuurslid was de Goede sr. van 1954 tot 1964 voorzitter van de vereniging, terwijl van 1964 tot 1998 Egbert de Goede voorzitter was.  In 2011 bij het 80-jarige bestaan van de vereniging werd er op het speelterrein een plein naar hem vernoemd: het "Egbert de Goedeplein" met een heus officieel naambord.

Het Egbert de Goedeplein in 2019 ...

De speeltuinvereniging heeft als doel: “ De gezonde drang tot bewegen die in kinderen leeft, in goede banen te leiden door hun nuttige en aangename bezigheden te verschaffen”. Heel bekend bij veel oud-Assendorpers waren de zaterdagmiddagen, waar je voor een dubbeltje kon komen kijken naar oude zwart-wit-films van voornamelijk Charlie Chaplin en de Dikke en de Dunne. Om zoveel mogelijk kinderen te kunnen herbergen zat je gewoon op de ruwhouten vloer, hetgeen dwong tot stilzitten, wou je geen splinter in je achterste krijgen. Dit was niet helemaal in overeenstemming met de gezonde drang tot bewegen, maar erg leuk was het wel. Hieraan kwam rond 1965 een einde toen in veel gezinnen een televisie kwam.

Uiteraard is het hoofddoel het draaiende houden van de speeltuin, maar er waren ook in de loop der jaren veel andere activiteiten, zoals de Mondharmonicavereniging, een Operettevereniging voor kinderen, waaruit zelfs De Operetteclub Assendorp (OPCA) voor ex-kinderen ontstond, er werden reisjes voor de jeugd georganiseerd, men deed van 1950 tot plm. 1960 mee aan een voetbalcompetitie voor speeltuinverenigingen, er was een hobbyclub voor modelbouw en figuurzagen, er werden disco’s georganiseerd voor 14 tot 18 jarigen etc. 
Heel bekend waren ook de zwemlessen die via de speeltuinvereniging werden verzorgd. Je ging dan, onder begeleiding van twee zwemjuffen met een grote groep kinderen lopend vanaf de speeltuin, via de Bartjensschool aan de Assendorperstraat, waar zich nog meer kinderen bij de groep voegden, naar het Stilobad aan de Turfmarkt. Al deze activiteiten zijn nu ter ziele. Tijden en behoeftes veranderen. Door een gebrek aan belangstelling is b.v. ook de Palmpasenoptocht inmiddels verleden tijd. Tijdens de laatste tocht liepen er meer muzikanten mee dan kinderen met een palmpasenhaantje op een stok. Dit betekent echter niet dat er nu niets meer gedaan wordt. Integendeel, de huidige activiteiten zijn, naast natuurlijk de kaartavonden, de creativiteitsclub, cursussen zoals bloemschikken, disco voor 9 tot en met 12 jarigen, optochten met versierde fietsen, ontmoetingsochtend voor senioren, paaseieren zoeken (voor de kinderen),  de Sinterklaasmiddag en de lampionoptocht met St. Maarten. Gedurende enkele jaren werd er ook een volleybaltoernooi georganiseerd voor de buurt, maar door een herinrichting van de speeltuin is daar niet genoeg ruimte meer voor.

De speeltuin in 2011 ...
(Collectie: Dick en Coleta Hogenkamp)

Naast het beheren van de vereniging was er natuurlijk ook de verhuur van het clubgebouw voor bruiloften en partijen. Coleta en ik hebben onze verloving hier zelfs gevierd. Later woonden we aan het begin van de Pioenstraat, vlak bij de ingang van het speeltuingebouwtje. We lagen al in bed, toen we wakker werden van veel gekrijs en sirenes van politie-auto’s. Vanuit ons slaapkamerraam zagen we veel politie-auto’s en ambulance bij het gebouwtje staan. Pas de dag er op hoorden we dat er die nacht iemand in het gebouwtje tijdens het vieren van een bruiloft was doodgebloed. Hij was in zijn lies gestoken met een bierglas nadat hij kokend water over de dader had gegooid. Vanaf dat moment was het ook afgelopen met de verhuur van het gebouwtje.

Werkzaamheden op Speeltuin Assendorp in november 2013 ...

Vernieuwing
In 1999 is de speeltuin vernieuwd. In het kader van het 30-jarig bestaan van de WEZO zijn de banken en speeltuigen gerepareerd. Ook het groen werd onder handen genomen.  
Het grootste verschil werd echter bereikt in 2006. De gemeente experimenteerde met een zogenaamd wijkbudget en de bewoners in de wijk mochten stemmen wie welk deel van het wijkbudget zou krijgen. Na enthousiaste fondswerving werd uit het wijkbudget het maximale bedrag van maar liefst €  79.500 verkregen. Rond 2007 is er een nieuw onderkomen voor een peuterspeelzaal en een kinderdagverblijf gekomen. Samen met de speeltuinvereniging noemen ze zich ‘Kindercentrum Pierik’.

Werkzaamheden in 2013 ...

Inmiddels is al weer veel nieuw gebouwd door de ongeveer 15 vrijwilligers, waaronder een groot speelkasteel. Al deze vernieuwingen zijn door de Speeltuinbende, een testteam van kinderen met en zonder handicap, op toegankelijkheid en gebruik door kinderen met een handicap, gekeurd. Waar nodig is nog weer e.e.a. aangepast. Dankzij de inzet van heel veel vrijwilligers hebben hier in de afgelopen jaren tienduizenden kinderen kunnen genieten van deze speeltuin.

De speeltuin op 28 maart 2019 ...

Dick en Coleta Hogenkamp

Meer foto's van Speeltuin Assendorp uit het jaar 2019