Wat treft u aan op deze website!

Zwolle - Algemeen

Zwolle - Algemeen

Algemene info over de stad

Onder dit item krijgt u een simpel algemeen beeld van onze mooie Hanzestad Zwolle
Foto's, video's en artikelen

Foto's, video's en artikelen

De stad Zwolle in beeld en in tekst!

Foto's, video's en artikelen uit het heden en verleden van de oude Hanzestad Zwolle!
Zwolle in Beeld Info

Zwolle in Beeld Info

Brede informatie over de website!

Hier vindt u alle informatie over de website, inclusief het contactadres en de privacy- en cookie verklaring!
Foto's bestellen!

Foto's bestellen!

Wilt u een foto bestellen?

Onder dit item vindt u een breed assortiment foto's, waarvan een groot deel is voorzien van een Zwols tintje!
Links

Links

Links naar interessante websites!

Hebt u vragen of wilt u informatie over bepaalde items die gelinkt zijn aan de stad Zwolle, dan vindt u hier een aantal links naar Zwolse bedrijven, organisaties of verenigingen!

Het laatst geplaatst

Zoeken op de website!

Naar Foto's van Zwolle
Naar Zwolse herinneringen

Het begin
Je werd niet zomaar toegelaten. Ik moest eerst een toelatingsexamen doen voor de vakken rekenen, algebra, meetkunde en Nederlandse taal. Met een gemiddelde van 7,25 werd ik toegelaten. Dat examen was mijn eerste kennismaking met Zwolle. In augustus 1964 ging ik voor het eerst naar de UTS (Uitgebreid Technische School). ’s Morgens op de fiets van de Wijk naar Meppel en vandaar af met de trein naar Zwolle.In Zwolle aangekomen met de fiets via de Westerlaan, Harm Smeengekade en Hoogstraat naar de  Blaloweg. Soms gingen we met het Kamperlijntje naar Station Veerallee, stapten daar uit en liepen via de veemarkt naar school. Zelfs het pontje over de Willemsvaart bestond toen nog.

Foto 1. Toelatingsexamen 1964

De cijferlijst van het toelatingsexamen voor de UTS in Zwolle ...
(Foto: Collectie Albert Veld)

Leraren
Terugdenkend aan mijn UTS-tijd, herinner ik me in de eerste plaats natuurlijk de leraren. Ik noem bijvoorbeeld Cor Luit, de gymleraar. Hij was klein van stuk, maar zeer aanwezig. Zijn ‘opvoedkundige’ praatjes aan het begin van bijna iedere les kan iedere UTS’ er uit die tijd zich nog wel herinneren.
Dan was er ‘Kippe’ van Dijk, de leraar exacte vakken, zoals rekenen en algebra, met zijn ezelbruggetjes en liedjes om bepaalde rekenkundige begrippen te onthouden. En je had Sattler, de lange, die geschiedenis en aardrijkskunde gaf. Hij kon goed volleyballen.
Pietje  van Harten gaf praktische vakken, zoals elektrische montage. Hij had een eigen manier van lesgeven. Samen met ons bouwde hij zijn caravan en liet ons er elektriciteit in aanleggen. Dat was ook kennis overdragen.

Foto 6. Schoolreisjes Giethoorn

Schoolreisje UTS(Zwolle) in Giethoorn ...
(Foto: Collectie Albert Veld)

Toen ik in 1965 na de schakelklas de keuze maakte voor de School voor Scheepswerktuigkundigen(SvS of Zeevaartschool), kwam ik in aanraking met weer andere leraren. Johnny van Woerkom bijvoorbeeld gaf theoretische technische vakken, zoals: stoomketels, stoommachines, stoomturbines en motoren. Hij was een fan van Sparta en van voetbal in het algemeen. Als je aan voetbal deed dan had je een streepje voor. Van Woerkoms  lessen waren ook bijzonder. Op zijn boekenlijst stonden vele boeken. De één nog mooier dan de ander. Welke scheepswerktuigkundige scholier uit die tijd kent ze niet. Het scheepsmotorenboek van J.C. Piek. Zuigerstoomwerktuigen deel 1 en 2 van J.P.P. Morrée en W. Morrée. Of het prachtige boek Stoomketels scheepswerktuigkundige door J. Bonselaar en J.L.A. Hey en de stoomtabellen van Ir. J.W. Heil.

Foto 2. Albert Veld 1965 School voor Scheepswerktuigkundigen Zwolle

Albert Veld - School voor Scheepswerktuigkundigen in Zwolle. In uniform, 1965 ...
(Foto: Collectie Albert Veld)

Eigen boekwerken
Van Woerkom had zo zijn eigen methode. Van allerlei vakken, ketels, motoren, zuigerstoommachines en turbines moesten we eigen werkboeken maken, gedicteerd door Van Woerkom en tekeningen maken die hij zelf eerst op het schoolbord zette. Ik heb ze allemaal nog. Met definities en formules. Zoals de formule van Zeuner: C=91,5 √ H; C is snelheid en H de warmteval. En dan waren er de verschillende soorten turbines: De Laval, Zoelly, Curtis en Parson. En je leerde over stoomketels, Schotse ketels, Cochran, B &W en Foster Wheeler. En motoren niet te vergeten: van Werkspoor/Lugt, Sulzer, M.A.N, Stork en Oxford. Ook over zuigerstoommachines, berekeningen en diagrammen, schuiven, typen condensors en appendages.

Foto 4.Klassefoto 1966

Klassenfoto School voor Scheepswerktuigkundigen in Zwolle, staand twee van links Albert Veld ...
(Foto: Collectie Albert Veld)

Ik herinner me ook Warmels de elektroman, die per definitie een hekel aan machinisten had en Dekker de natuurkundeleraar. Ook had je er Wolf waar we later ook gym van kregen. We speelden met hem honkbal en baseball en trainden voor de voetbaltoernooien, op een braakliggende stukje land, waar nu de WRZV hallen staan, vlak bij de IJsselhallen. Legendarisch waren de voetbaltoernooien van de scholen uit Zwolle. Deze werden gespeeld op het Gemeentelijk Sportpark aan de Ceintuurbaan.
Wij, jochies nog, mochten ons omkleden in de kleedkamers waar de Zwolse Boys spelers dat ook deden. Zwolse Boys speelde toen betaald voetbal in de tweede divisie. Als relatieve kleine school, de School voor Scheepswerktuigkundigen, stonden we in de finale tegen de grote HTS, we verloren nipt met 2-1, maar de dag kon niet meer stuk. En Johnny Woerkom trakteerde op een pilsje, om nooit te vergeten.

Foto 9. Voetbal eleftal School voor Scheepswerktuigkundigen 1968

Schoolvoetbalelftal Zwolle 1967, onder zittend rechts Albert Veld ...
(Foto: Collectie Albert Veld)

Sportdagen
Ook op sportdagen van de Zeevaartscholen van Nederland deden we altijd aardig mee, met voetballen, zwemmen en atletiek. We hadden toen een aardig voetbalteam, met jongens als De Groot, van der Veen, Schoenmaker, Borst, Hoekerd, Post en ondergetekende. Met zwemmen hadden we een kanon in huis namelijk Hans Spijkerman, die toen Nederlands schoolslag kampioen was en ook de kogel en discus een heel eind kon gooien. Aan die Hans Spijkerman moet ik nog wel eens denken. Zijn verhalen waren vaak geweldig, vooral over de vrouwelijke zwemkampioenen. Maar ook over zijn reizen in het buitenland en wat hij daar mee maakte. Leren was bijzaak voor hem.

Tussen de middag gingen we met zijn allen naar de zaak van Dijkhof aan de Harm Smeengekade. Daar waren vaak ook de meiden van de Inas-opleiding. Een biertje werd er toen ook al gedronken en natuurlijk de beroemde gehaktballen met satésaus. Jeanne bediende ons. Ze sprak onze taal en wist orde te houden. Niet zo lang geleden las ik in de Stentor dat ze ook een achternaam had, Edelenbos, nooit geweten. We kwamen daar niet alleen tussen de middag, maar ook ’s avonds na schoolfeestjes in de Buitensoos of bij de Vrolijkheid aan de Meppelerstraatweg. Als we moesten overnachten bij schoolfeestjes, ging ik naar Henk Moraal, die ergens in de Bollebieste woonde.

1 april grappen
Wat ik ook nooit zal vergeten waren de 1 april grappen die elk jaar op beide technische scholen werden georganiseerd. Dan ruilden we met de Inas-meiden: de helft van de klas naar de Veemarkt en de andere helft naar onze school. Kippe van Dijk, had een dergelijk klas ’s morgens in zijn lokaal zitten. Hij vertrok geen spier, deed net of er niets aan de hand was. Hij commandeerde ons naar de PP (proefwerk positie) en gaf een overhoring rekenen, wiskunde of algebra.

Foto 7. UTS SvS Zwolle 1963

Het nieuwe gebouw voor de UTS en SvS aan de Blaloweg, in gebruik genomen in 1963 ...
(Foto: Collectie Albert Veld)

We gingen tussen de middag ook vaak de stad in. Daar was altijd wel wat te doen. Per fiets of auto gingen we bijvoorbeeld naar cafetaria Wooldhuis  in de Sassenstraat om lekkere nasi-, bami- of eierballen te eten. Per auto, ja dat was mogelijk. De klassen op de Zeevaartschool  bestonden namelijk uit leerlingen met een verschillende achtergrond. Er waren erbij die al een paar jaar hadden gevaren op de ‘Grote Vaart’. Die moesten van hun scheepsvaartmaatschappij naar school om een diploma te halen. Die jongens hadden natuurlijk al verdiend en een auto gekocht. Boonstra uit Harlingen bijvoorbeeld, zijn voornaam weet ik niet meer, had een prachtige Volvo met een kattenrug. De auto werd volgepropt met zes of zeven man en rijden maar. Die nasiballen waren voor een jongen als ik, uit het kleine dorp de Wijk, iets totaal nieuws. Net als die glazen deurtjes van de automatiek, waar alles achter zat. Een paar kwartje er in en hup daar had je de bal.

Opmerkelijke medeleerlingen
Waren er ook opmerkelijke medeleerlingen naast Hans Spijkerman? Ja, die waren er. Twee in ieder geval, die al wat ervaring hadden met varen: John Westra en De Vries. Die John Westra had al gevaren als stuurman bij zijn vader op de coasters ‘De IJssel’ en ‘Overijssel’. John moest zijn diploma scheepswerktuigkundige halen. Dat leverde zijn vader een flinke besparing van personeel op. John was stuurman en machinist in één persoon. De andere klasgenoot, De Vries, kwam uit Zwartsluis. Ook zijn familie bezat enkele coasters, ‘De Resnova’ en ‘Fem’. Toen ik dit verhaal opschreef heb ik mijn studieboeken, die op de vliering keurig in een sinaasappelkistje liggen, weer eens bekeken. En wat vond ik er tussen? Boekjes over de kustvaart en de Appingdammer  Bronsmotorenfabrieken van 1907 tot 1957 en volgens mij zijn die nog van de familie De Vries. 

Meneer Bresser
Twee gebeurtenissen die ik niet snel zal vergeten hadden te maken met onze leraar metaal meneer Bresser. Geen voornaam, die wist je helemaal niet. Nee, alleen meneer Bresser. De ene gebeurtenis zal in mei 1965 plaats hebben gevonden. Het ging om een tentoonstelling over de Tweede Wereldoorlog, in de Bethlehemse Kerk aan de Sassenstraat. Met meneer Bresser zijn we daar heen geweest. En hij ontmoette daar iemand die hij niet kende, maar al pratend kwamen ze achter dat ze beiden in hetzelfde ‘verzet’ hadden gezeten. In die tijd wist men kennelijk niet wie wie was, te gevaarlijk. Wat bleek: meneer Bresser bracht ergens iets naar toe en de man die hij tijdens de tentoonstelleng na zoveel jaar weer ontmoette, bracht het vervolgens weer ergens anders naar toe.
Een bijzondere en emotionele ontmoeting. Niet lang na die tentoonstelling overleed meneer Bresser. Hij was een geliefde leraar. Heel ontroerend was dan ook het afscheid. Een grote stoet van leraren en leerlingen begeleidde deze bijzondere man naar de laatste rustplaats op de Kranenburg.
Dat maakte heel veel indruk op je, want je wist dat hij niet meer terug kwam en ons nooit meer uitleg zou geven of dingen voordoen en je vaderlijk toespreken.

Foto 3. Klassefoto 1967

Klassenfoto met rechts meneer Bresser, achterste rij derde van links Albert Veld ...
(Foto: Collectie Albert Veld)

Leraren en auto’s
Leraren en auto’s, dat was ook geliefd onderwerp op school. Zo reed Cor Luit, de kleine gymleraar, in een hele grote Amerikaan. Ik heb een verhaal gehoord, niet zelf meegemaakt, dat een groep jongens zijn auto hebben opgetild, vervolgens op een paar houten balken hebben gezet. Toen hij onder veel belangstelling al zwaaiend weg wilde rijden, kwam hij geen meter vooruit. En dan had je Johnny van Woerkom met zijn prachtige Fords of Opel, nu antiek, toen al prachtig om te zien. Brink, de jonge leraar Engels, kocht elk jaar een nieuwe Diane (Luxe Eend), in alle kleuren kan ik me nog herinneren: oranje, groen, blauw en rood. Later heb ik meneer Brink nog wel eens gesproken en hij vertelde mij dat hij het toch wel bijzonder vond les te geven aan een stelletje jongens die wel van wanten wisten (hij bedoelde de jongens die al hadden gevaren). Hij kwam er al snel achter dat zijn manier van lesgeven voor ons jongens niet even vanzelfsprekend was. Hij vond ons lastig, maar niet brutaal. We wisten precies hoever we konden gaan.
Een andere bekende figuur was Nieuwenhuis, de conciërge, beter bekend als ‘Joepie’. Hij was een  belangrijke man op school, daar kon geen directeur Van Welzen, of de onderdirecteuren Luiten (de houtbewerking leraar) of Heida (Engels/Nederlands) tegen op. En je had altijd met hem te maken, vooral als je klassenvertegenwoordiger was. Je moest pasjes bij hem halen om veroorloofd te laat aanwezig te zijn, omdat je van verre moest komen en je zo vroeg van huis moest.

Teun van der Veen
Nog een greep uit de legendarische leraren. In de schakelklas van de UTS kreeg je vrij tekenen en reclame schilderen en dergelijke van niemand minder dan van Teun van der Veen, de bekende Zwolse kunstenaar. Geweldig, wat kon die man tekenen, een les bij hem volgen dat was letterlijk en figuurlijk een feest.

Foto 15. Teun van der Veen

Teun van der Veen ...
(Foto: Collectie Albert Veld)

Van Satteler heb ik mijn eerste interesse voor geschiedenis overgehouden. Wat kon die man prachtig vertellen en wat moesten we pennen, hele dictaten over het socialisme, communisme, liberalisme, Mao en alle andere zaken die hij belangrijk vond. Jammer dat ik dat niet heb bewaard.

Als je in staat was iets te snappen van de wiskundelessen van Futselaar, nou dan was je een bolleboos. Over driehoeken, gelijkvormigheid en allerlei bewijzen. Bij mij ging af en toe het licht helemaal uit.

Prettige herinneringen
Het was een prachtige periode, die schooltijd op de UTS en de School voor Scheepswerktuigkundigen. Je werd er gevormd en je verdere leven kon je er behoorlijk op teren.
Waarden en normen waren toen een gemeen goed. Tegenwoordig schijnt het iets bijzonders te zijn.
Prettige herinneringen heb ik aan al die leraren, die het goed met je voor hadden. Je bent jong en af en toe dwars, maar we wisten wel hoe ver we konden gaan.

Foto 11. Marine in tropen uniform Antillen 1969

Koninklijke Marine,  op  onderzee bootjager Hare Majesteit Limburg, Antillen 1969 ...
(Foto: Collectie Albert Veld)

Na deze school ben ik terecht gekomen bij de Koninklijke Marine, daarna bij de IJsselcentrale in Hengelo en in 1976 overgeplaatst naar de IJC in Harculo. Sinds augustus 2008 ben ik met vervroegd pensioen gegaan.
Van 2010 tot 2013 ben ik consultant op het Deltion College geweest. Op dezelfde school waar ik in 1964 begon als leerling en bijna vijf en veertig later,  drie jaar leerlingen begeleidde tijdens hun stage. Leerlingen die nu hetzelfde vak leren wat ik toen daar ook deed. De cirkel is rond.

Het virus dat geschiedenis heet.
De liefde voor geschiedenis,  die meester Hakkert en meneer Sattler aan mij heeft overgedragen, is gebleven. Geschiedenis in het algemeen en de laatste jaren de plaatselijke geschiedenis.
Lezen over Zwolle, in dat prachtige boek van Jan ten Hove en alles wat met Zwolle te maken heeft.
Op zoek naar details, verhalen, Zwolse sagen en legenden. Een kleine honderd boeken over Zwolle staan in mijn boekenkast. En alle uitgaven van het Zwols Historisch Tijdschrift sinds 1990. En dan nog eens meer dan dertig boeken over de Vaderlandse geschiedenis en de geschiedenis in het algemeen.
Sinds 2007 ben ik Stadsgids bij Stadsrondleidingen Zwolle. Ik laat de prachtige Vrije Keizerlijke  Rijks-en Hanzestad Zwolle zien aan toeristen en groepen die van te voren hebben gereserveerd.

Foto 16. Wandeling Zwolle

Stadswandeling door Zwolle ...
(Foto: Collectie Albert Veld)

En ik ben vrijwilliger bij het Historisch Centrum Overijssel, waar ik rondleidingen geef evenals bij de Grote kerk. Nog meer kennis vergaren en mensen mee nemen naar het verleden en mensen jong en oud over de drempel helpen.
Iets van het heden en de toekomst begrijpen, is terug willen kijken en begrijpen van het verleden. Laten zien dat geschiedenis leeft.

Gebruikte literatuur
Van Ambachtsschool tot Campus. Jan Gulikers en Jan Noodermeer, Zwolle september 2009.
Diverse schoolboeken en aantekeningen van mijn schooltijd en foto’s van de auteur.
Boek Teun, het lange leven van een Zwolse vakman in de kunst: Willem van de Veen (2008).

Opmerking van de schrijver
Het grootste gedeelte van de inhoud van dit artikel is eerder geplaatst in het Zwols Historisch Tijdschrift, 24e jaargang 2007, nummer 4.Dat is een bekroond artikel, naar aanleiding van een schrijfwedstrijd georganiseerd door de Zwolse Historische Vereniging. 
Voor ’t Olde Karspel bewerkt en voorzien van een aantal andere foto’s.   

Albert Veld

Facebook - Like Zwolle in Beeld

We use cookies

Wij gebruiken cookies op onze web site. Sommigen zijn essentieel voor het correct functioneren van de site, terwijl anderen ons helpen om de site en gebruikerservaring te verbeteren (tracking cookies). U kan zelf kiezen of u deze cookies wil toestaan of niet. Let op dat als u onze cookies weigert mogelijk niet alle functies van de site beschikbaar zijn.