Naar Foto's van Zwolle
Naar Zwolse herinneringen
Parkeerplaats Van Karnebeekstraat in 2001. Ooit was deze plek de touwbaan gevestigd ...
Met deze bekende titel heb ik het over de Touwbaan een bijna vergeten stukje historie dat nog steeds maar nauwelijks herkenbaar voor de Zuiderkerk aan de van Karnebeekstraat langs loopt.
Vanuit m’n geboortehuis aan de van der Laenstraat was de Touwbaan aan het begin van de 50er jaren voor mij de poort naar de grote buitenwereld. Eerst bij moeder in de wandelwagen naar het Consultatiebureau aan de Burg. van Rooyensingel, of langs de indrukwekkende Sassenpoort naar huisarts Roukema of mee de stad in waar ik me, zeker met Kerst vergaapte aan de prachtige speelgoedetalage in de Sassenstraat waar de Märklintreinen over een sfeervol verlichte spoorbaan met huisjes en tunnels en al hun rondjes bleven draaien.
Later mocht (moest) ik zelfstandig naar de “Deventerstraat” zoals de ouderen de van Karnebeekstraat hardnekkig bleven noemen. Ik moest dan voor m’n vader halfzware Shag halen bij mevrouw Nieuwhof die een sigarettenwinketje in haar voorkamertje had of een pond gemengd kanariezaad bij dierenhandel Zunnebeld of een tube bandenplak bij fietsenmaker Zwakenberg. en, oh ja, konijnenvelletjes inleveren bij Kan en Denneboom, ik mocht het kwartje dan houden.
Het loodsje, in 1965, waar de machines stonden tbv het in elkaar vlechten van de touwen ...
(Bron: HCO - 1214 - DIA002547)
De Touwbaan zelf was eigenlijk niets meer dan een lange verharde strook zand die door de week in gebruik was als touwslagerij. Aan het begin, bij de toren van de kerk, stond een loodsje waarin de machines stonden die de dunne strengen touw in elkaar vlochten tot één dikke kabel. Over de hele lengte van de Touwbaan was de grond uitgesleten door de touwslagers die met de hakken in de grond, hangend in een leren riem de tientallen meters lange touwen strak hielden die aan het andere eind met grote kracht in elkaar gedraaid werden.
De touwbaan zelf was in 1950 eigenlijk niets meer dan een lange verharde strook zand ...
(Bron: HCO - 1214 - FD007089)
Kinderen die te dichtbij kwamen werd nors weggesnauwd, vooral meisjes met lang haar, ze zouden immers onverbiddelijk gescalpeerd worden indien hun haar tussen de strengen mee in elkaar gedraaid zou worden.
En als altijd aanwezig decor achter al deze bedrijvigheid aan de Touwbaan stond de Zuiderkerk die naar mijn idee altijd gesloten was. Bij mijn jeugdbeelden van de Touwbaan hoort ook het beeld van die eerste februarizondag in 1953 toen omgewaaide bomen en zware afgerukte takken over de hele Touwbaan verspreid lagen. Er was een zware storm geweest die in Zeeland tot een watersnoodramp had geleid. De radio hield ons de hele dag op de hoogte maar op de eerste foto’s moesten we wachten tot de andere dag s’avonds wanneer de Zwolsche Courant in de bus zou vallen. Nu, veel jaren later en al lang geen “Assendorper” meer fiets ik er zo af en toe toch nog wel weer eens even langs. Maar de oude Touwbaan met z’n ambachtelijke bedrijvigheid staat nu vol met glimmend blik. Ze zijn er niet meer, de touwslagers, de tabakszaak van Mevr Nieuwhof, fietsenmaker Zwakenberg, groentenwinkel Treep, en de slagers Bomhoff en Huygen. Zelfs de panden waarin ze woonden en hun nering dreven zijn nauwelijks meer te herkennen.
In het “Oude mannenhuis” zitten geen oude mannen meer en daar waar vroeger kleine winkeliertjes en ondernemertjes hard moesten werken voor een klein inkomen hangen nu wat ongure types in de deuropening van een Coffeeshop. Het plaatje van mijn Assendorper jeugdtijd vervaagt langzaam maar zeker.
En misschien zegt het u allemaal niets, maar voor mij zijn het dierbare jeugdherinneringen “langs het tuinpad van m’n vader”
Zwolle 2018 - Bert Dijkink