Naar Zwols Bedrijfsleven

Café Restaurant De Mol in september 2017 ...

Als je nagaat dat in het jaar 2032 het driehonderd jarig bestaan gevierd kan worden, dan moet je concluderen, dat dit echt heel bijzonder is. Dit lot zal Café-Restaurant Zalencentrum De Mol aan de Heinoseweg in dat jaar ondergaan.

Het enige nog overgebleven café, van de drie, eigenlijk vier herbergen, die ooit aan deze weg waren gevestigd. Ervan uitgaande dat de oude weg richting Twente begon vanaf de Vechtbrug in Zwolle, dan waren dat, het net buiten de bebouwde kom van Zwolle gelegen Herberg De Hanekamp en de drie in Wijthmen gevestigde herbergen. Zowel Herberg De Hanekamp, Café "De Zon" en Café "De Poppenallee" hebben al jaren geleden de brute hardheid van de slopershamer gekend.

Herberg De Hanekamp in zijn volle glorie.
Ooit stond deze herberg op de hoek van de Hanekamp en de Wipstrikkeralee, aan de weg richting Twente ...
(Foto: Stadsarchief - HCO)

Het was Herm Mol die in 1732 de boerderij "Caterstede den Witten Belt" op een veiling in handen kreeg. Hij had zijn plannen en bracht deze ook snel ten uitvoer. Het moet qua omvang een redelijke boerderij zijn geweest, aangezien hij er naast zijn privé woon- en leefruimte ook een herberg in onderbracht. Deze kreeg de simpele naam "De Mol".

Het toegangsbord tot het café in 2003 ...

Het lijkt erop dat hij zijn eigen naam aan de herberg verbond, inclusief de lijfspreuk van de famile, maar er gaan ook verhalen, dat de zandweg waaraan de herberg was gelegen, van dien aard was, dat er redelijk gezwoegd en gewroet moest worden om het reisdoel te bereiken en ... een mol is daar niet vies van. Boven de hoofdingang van het oude café vertelt het daar opgehangen toegangsbord misschien wel meer dan we zelf denken. "Al wroetende komt men er door" is de tekst onder het bord waarop een mol op een molshoop in de landelijke omgeving van de herberg is te onderscheiden.Meer dan een eeuw was de herberg het bezit van zijn familie.

Vanaf de aankoop door Herm Mol is op de lokatie een herberg en boerderij gevestigd geweest. Na deze Mol-periode ging het bedrijf over in handen van de wethouder en landbouwer Hermannus Westenenk uit Raalte.

Er is een groot vermoeden, dat Dieks en Anne Smeenk, de eerste generatie Smeenk, in 1905 het pand en de grond pachtten en er als boer en caféhoudster hun brood verdienden. Na hun trouwen in hetzelfde jaar, namen zij intrek in de boerderij en zetten de al bestaande bedrijvigheid op dezelfde wijze voort. Anne Smeenk-Dijk kwam uit het horecageslacht Dijk, dat in latere jaren meerdere cafés in Zwolle bezat, waaronder Café De Vrolijkheid. Samen kregen zij tien kinderen.

Deel uit het Dagregister van het Kadaster opgemaakt d.d. 27 augustus 1929 mbt de
verkoop en koop van het pand door Hermannus Westenenk uit Raalte aan Fredrikus Smeenk ...
(Bron: HCO - NL-ZlHCO_0145_11121_49)

Op 23 augustus 1929 verkocht de eigenaar van de lokatie, Hermannus Westenenk het onroerend goed, dat bestond uit bouwland, schuur en huis, inclusief een aantal percelen bouwland, weiland, boschwal en eikenhakhout aan Frederikus Smeenk voor een bedrag van 14.000 gulden. De aanvaarding van het geheel volgde in 27 februari 1930.

Zoals gezegd, is rond 1905 het bezit gepacht en later overgegaan naar de familie Smeenk, waarvan de huidige exploitanten Henry en Mariette Teusink al weer de vierde generatie zijn, die in het huidige Café Restaurant en Zalencentrum "De Mol", de scepter zwaaien.

in 1949 is Frederikus (Dieks) Smeenk overleden. Zijn kinderen Hennie en Derkie Smeenk, de 2e generatie, trokken bij de moeder Anna in en draaiden volledig mee in het goed lopende bedrijf. Op dezelfde wijze als Dieks en Anne Smeenk het jarenlang hadden gedaan.

De ingang naar het café in 2003 ...

In de jaren '60 is de status van Rijksmonument voor het pand aangevraagd en verkregen. Aan het verkrijgen van deze status was een subside van 3000 gulden verbonden. Een status met weinig voordelen voor de exploitant, of het moet zijn dat er gebruik gemaakt kan worden van een lening. Wel zijn er een aantal nadelen aan het bezit van een Rijksmonument verbonden. Zo ben je beperkt bij verbouwingen in het monumentale gedeelte van het pand. Eigenlijk komt het er op neer, dat er bijzonder weinig tot niets gewijzigd mag worden. In het niet-monumentale gedeelte zijn er wel mogelijkheden voor aanpassing, uitbreiding of wijziging, maar ook hier is de voorwaarde aan verbonden, dat het gehele traject van Monumentenzorg doorlopen moet worden, waaronder een historisch bouwonderzoek. De niet geringe kosten van dit onderzoek komen voor rekening de exploitant.

Op 1 november 1974 wordt de scepter overgedragen aan Henk Teusink en Gerrie Teusink-Smeenk. Zij worden de nieuwe eigenaren van het café. Mede gezien de tijdsgeest, gooiden zij de boel totaal om en hielden zij zich alleen nog met de horeca bezig. Henk zag in de drukke, door veel vrachtverkeer bereden N35, een mogelijkheid zijn café te transformeren naar een echt chauffeurscafé. Na verloop van tijd kwamen er steeds meer maaltijden op de kaart en deed de eerste kok beginjaren '80 zijn intrede.

Dit echtpaar was het die, waarschijnlijk, de grootste omslag in de geschiedenis van het familiebedrijf hebben veroorzaakt en dan in de meest positieve manier van het woord. De aanbouw van een zaal en een echte keuken, waren onderdelen die nog nooit eerder in het beleid van het familiebedrijf aan de orde waren gekomen.

De kachel en de schouw in de opkamer doen vroegere tijden herleven.
De schouw is betegeld met prachtige oude tegels, zoals je deze vroeger vaak in boerderijen aantrof ...

Zoals de huidige exploitanten Henry en Marietta Teusink-Klink het aangeven, zijn ook zij daar op verder gaan borduren, door verbouw en het opknappen van het gehele pand in de laatste vier jaar. Een cultuuromslag die het familiebedrijf geen windeieren heeft gelegd.

Er wordt in 1988 een nieuwe zaal aan de achterzijde van het café bijgebouwd en in 2000 bouwen ze op eigen terrein een woonhuis. Tot 2006 hebben beide echtelieden het bedrijf gerund, om in dat jaar het stokje over te dragen aan de huidige exploitanten Henry Teusink en Marietta Teusink-Klink.

Gerrie vond haar werk waarschijnlijk nog te leuk om zo snel afscheid te nemen van het bedrijf en was er bij regelmaat nog te vinden. Voor Henk was het gedaan. Hij zette een streep onder zijn arbeidsverleden als horecaondernemer.

Na de overname van het bedrijf door Henry en Marietta (op het moment van schrijven resp. 43 en 37 jaar oud), is het geheel verder uitgebouwd en zijn er meerdere zalen ter beschikking gekomen. Daarnaast zijn Henry, geboren in Heino, maar al op jonge leeftijd naar Wijthmen verhuist en Marietta, geboren en getogen in Wijthmen, tevens een catering voor bedrijven en particulieren opgestart.

Vanaf dat hij een kleine jongen was, heeft Henry al in De Mol gewerkt en is hij al heel vroeg een VOF begonnen met zijn ouders. Marietta heeft tot de geboorte van hun jongste zoon deel uit mogen maken van het personeelsbestand van het UWV. Daarnaast deed zij hand en spandiensten bij het bedrijf. Sinds 2012 is Marietta, als het even kan en zodra zij zonder kinderen is, te vinden bij De Mol, om achter de schermen haar werkzaamheden te verrichten. Maar zoals het zo vaak gaat kan zij als moeder van haar kinderen Stef van 5, Britt van 7 en Lieke van 8 jaar oud, haar tijd wel gebruiken. Of een van de drie kinderen de zaak in de toekomst door zal zetten, zal voorlopig nog wel even een vraag blijven. Voorlopig zullen pa en ma de touwtjes nog wel even in de handen houden.

Henry Teusink achter de tap in 2017 ...

Henry is een actief persoon die graag vooruit wil met zijn bedrijf. Een van zijn doelen voor de toekomst is het bewaken en bewaren van de gemoedelijkheid waar De Mol om bekend staat en daarnaast deze te koppelen aan de vraag van de tijd. Hij is hier, samen met zijn echtgenoot, een zeer gedreven duo in en zij zien ook dat het bouwen van een band en samenwerken met andere bedrijven, instellingen en personen een van de belangrijkste prioriteiten is die zij kunnen stellen voor een gezonde toekomst van hun bedrijf.

Die toekomst zal er anders uitzien dan zijn ouders en hij misschien twintig jaar geleden hadden kunnen bedenken. Door de komst van de nieuwe, verbrede en achter het bedrijf omlopende N35, zal er in de aankomende jaren toch heel wat veranderen.

In de gehele geschiedenis van De Mol heeft deze weg altijd voor de voordeur langs gelopen. Nu zal juist dat deel van de weg, dat door Wijthmen loopt, niet verdwijnen, maar qua verkeersintensiteit in ieder geval behoorlijk inleveren, doordat deze net voor Wijthmen een draai naar rechts gaat maken. Hierdoor zal de aorta van De Mol achter het bedrijf langs gaan lopen.

Volgens Henry zal er inderdaad wel het een en ander voor zijn bedrijf gaan veranderen, maar hij blijft positief en ziet ook wel wat lichtpuntjes. Zo blijft zijn bedrijf vanaf de N35 in het zicht, deze keer wel de achterzijde, maar ook dat kan iets moois opleveren. Met voortschrijdend inzicht heeft hij zo'n vier jaar geleden een stevige verbouwing aan deze achterzijde gerealiseerd. Bij het gereedkomen van de nieuwe N35 moet dit deel de blikvanger van het familiebedrijf worden. Daarnaast ziet Henry straks mogelijkheden ten aanzien van het terras aan de voorzijde. Hier zal in de toekomst veel minder verkeer voorbij razen.

De uitvoering van zijn bedrijfsvisie zal met een grote mate van waarschijnlijkheid geen wijziging ondergaan. De wijzigingen waarvan werd verwacht dat deze een nieuwe aanpak eisten, zijn al verwezenlijkt. De zalen zijn opgeknapt en geschikt gemaakt voor kleinere gezelschappen. Hierdoor kunnen meerdere vergaderingen en bijeenkomsten tegelijk plaatsvinden. "We hopen direct niet wat te hoeven veranderen, maar we kunnen niet in de toekomst kijken", aldus Henry.

Als horecaman hoopt hij over vijf jaar te kunnen zeggen, dat hij, uiteraard met zijn vrouw en personeel, het niveau en de bezettingsgraad van nu (2017) heeft kunnen vasthouden en hij hoopt dat er nog een aantal nieuwe elementen in de aankomende jaren aan toegevoegd kunnen worden. Maar vooral wil hij pogingen ondernemen de kwaliteit en bekendheid van De Mol bij nog meer mensen in het vizier te brengen.

Als de mensen zeggen dat ze het fijn hebben gehad en graag nog een keer willen terugkomen, dan is Henry een tevreden mens. Voor hem moet het gastvrij genieten zijn en blijven in een gemoedelijke omgeving met de voordelen van de moderne tijd. Zo zal hij, als je het hem vraagt, ook zijn bedrijf promoten.

Het altijd nog aanwezige Chauffeursmenu wordt iedere dag aangepast en aangeboden ...

Natuurlijk kan de gehaktbal nog steeds geserveerd worden, de bal waardoor het vroegere chauffeurscafé zijn roem verwierf, maar tijden veranderen en de mogelijkheden die Café Restaurant Zalencentrum De Mol, in deze tijd, aan kan bieden zijn, in veelvoud, volop aanwezig.

Met Henry en Marietta, 7 medewerkers bediening, 5 koks en daarnaast nog een poule van plus minus 15 partime medewerkers, gaat Café Restaurant Zalencentrum De Mol de toekomst in en bindt daarbij tevens de "strijd" aan met de nieuwe N35. Het doel staat al jaren duidelijk te lezen op het toegangsbord boven de voordeur:. "Al wroetende komt men er door" en met deze patron moet dat gaan lukken.

Het huiselijke uit de jaren '60 ontmoet je op de tafels van het cafe-restaurant ...

Horecagelegenheid "De Mol", was en is ook in deze tijd nog steeds een gewilde horecagelegenheid. Een huiselijke kroeg en restaurant, waar nu nog steeds de Dessokleedjes uit de jaren '60 de tafels sieren. Het antieke biljart uit 1887 met de evenzo antieke verlichting doet mij steeds weer denken aan de eerste jaren in mijn jeugd, dat ik samen met mijn vrienden de biljarttafel ontdekte. Fijne sfeer, gemoedelijke bediening en altijd goed en gezellig volk over de vloer. Zoals de exploitant het zelf zegt: "Het café waar iedereen zich welkom en thuis voelt.".

Waar zie je ze nog ...

Het biljard uit 1887 inclusief de verlichting, zijn de blikvangers van het interieur van het familiebedrijf ...

Eigenlijk kent het deze sfeer al vanaf de beginjaren, de tijd waarin de handelaren uit het oosten en zelfs uit het westen van Duitsland met hun volgeladen en door paarden getrokken karren richting de Zwolsche Markt trokken, om hun waar aan de man te brengen.

De doorrijschuur bij het café-restaurant ...

Het was de tijd dat de diligences, een geveerde postkoets voor personenvervoer, aanlegden bij het oude café, waarbij de paarden in de doorrijschuur konden worden gestald. Deze doorrijschuur maakt nog steeds onderdeel uit van de bebouwing op de locatie, alleen wordt het nu gebruikt voor de opslag van diverse materialen.

In het huidige goederenvervoer zijn het niet meer de marskramers en diligences van toen, maar de soms hongerige vrachtwagenchauffeurs in super de luxe trucks, die bij Café Restaurant Zalencentrum "De Mol" hun rustpauze pakken en tevens hun lege magen vullen. Een speciaal chauffeursmenu staat dan ook standaard op de menukaart van de horecalokatie.

Achter het café restaurant is, op het oude voormalige voetbalveld van VV Wijthmen, een grote parkeerplaats ingericht, waar de vrachtwagenchauffeurs eventueel kunnen overnachten. Voor een frisse douche kunnen deze truckdrivers dan altijd terecht in het café-restaurant.

Ook aan de overzijde van het café-restaurant is een groot aantal jaren geleden een extra uitvoegstrook en parkeerruimte voor vrachtwagens gerealiseerd. Hier wordt vandaag de dag nog steeds gebruik van gemaakt. Zeer geschikt voor een tussenstop voor de chauffeurs en hun eventuele bijrijders om de benen te strekken met een frisje of zich tegoed te doen aan de creaties van de kok van het café-restaurant.

Een van de oudste foto's van het eerste team (Seizoen 1969-1970) van voetbalvereniging VV Wijthmen.
Op de achtergrond ziet u Café De Mol.

De herberg en hedentendage het café-restaurant had altijd en kent ook nu nog een speciale band met de bevolking en het verenigingsleven van Wijthmen. Het was dus helemaal niet zo vreemd, dat de oprichtingsvergadering van de Sportvereniging Wijthmen op 28 april 1969 in deze horecalokatie werd gehouden. In die tijd waren het Hennie en Derkie Smeenk die de scepter in het café zwaaiden. Hun zoon Dieks was een van de initiatiefnemers bij de oprichting van de club.

Aangezien Sportpark "De Elshof" toendertijd nog niet bestond, werden de voetbalwedstrijden van de jonge club gespeeld op een aangrenzend en, voor zover het mogelijk was, strak gemaaid weiland achter Café De Mol. Dit weiland was door vader Hennie Smeenk aangeboden om als voetbalveld te fungeren. Voor de wedstrijd moesten bij regelmaat de aanwezige molshopen nog worden plat gestreken. Nostalgie ten top uit de tijd dat er hooguit twee of drie merken en alleen maar zwarte voetbalschoenen te koop waren.

Deze eerste accomodatie was verre van ideaal, maar je stoorde je er niet aan, want het kwam wel vaker voor. In mijn jeugdjaren bij Rohda Raalte moesten de schapen eerst van het veld worden verwijderd voordat de wedstrijd kon beginnen, dus, waar praten we over.

Waterpomp bij Café De Mol ...
(Foto: HCO - FD021728)

De voetballers van VV Wijthmen konden voor het omkleden voor- en na de wedstrijd terecht op de boerderij bij "De Mol". De tegenstanders maakten gebruik van de kelder van het naast het café gelegen  protestante Rehobothkerkje. Douches waren er, zeker in de eerste jaren niet. Of deze later zijn geïnstalleerd is mij niet bekend. Het koude water kwam uit een teil die gevuld werd met water van de op het erf aanwezige handbediende waterpomp. Douchen deed je thuis. Het toenmalige café fungeerde als kantine waar de vaak dorstige voetballers hun derde helft beleefden. Zie hier de eerste jaren van VV Wijthmen, met Café De Mol als basis. Anno 2017 is de band met Café-Restaurant De Mol er nog steeds. Al meer dan 25 jaar is het familiebedrijf hoofdsponsor van de inmiddels rond de 200 leden tellende voetbalvereniging.

Na de verhuizing van de club naar de nieuwe lokatie aan de Erfgenamenweg, is het veld nog een 25-tal jaren gebruikt voor recreatie- en bedrijfsvoetbal. Ook de jaarlijkse voetbalkraker tussen Herfte en Wijthmen heeft nog jaren op het oude veld achter het café plaats gevonden. Nadat bleek dat er geen gebruik meer van het voetbalveld werd gemaakt, is het als zodanig opgeheven en moest de historische arena een totale metamorfose ondergaan. Het werd per direct, door de exploitant van het horecabedrijf, die nog steeds eigenaar van het veld was, ingericht als grote parkeerplaats voor vrachtwagens. Ook deze parkeerplaats maakt anno 2017 nog steeds onderdeel uit van het totale familiebedrijf.

Het vertrek van de club naar de Erfgenamenweg zal voor de opa en oma van Henry niet een van de leukste ervaringen in hun arbeidsleven zijn geweest. Zeker de eerste jaren zullen zij dit echt wel hebben gevoeld binnen hun inkomsten. De voetballers waren er immers altijd te vinden, of het nu een wedstrijd, een training of een gezellige avond was.

Mede doordat de invulling van de horecagelegenheid de laatste jaren sterk is veranderd, hebben zeker Henry en Marietta hier geen last meer van. De band met de club is, zoals gezegd, er nog altijd. Naast het hoofdsponsorschap is Henry al meer dan 35 jaar lid en heeft hij ook jarenlang zijn voetbalkunsten op de groene mat in het eerste elftal mogen vertonen. Henry is nog steeds gek van het spelletje en anno 2017 maakt hij nog altijd deel uit van het veteranenelftal van VV Wijthmen.

Niet alleen de voetbalclub en de chauffeurs maakten en maken gebruik van de horecagelegenheid. Nee, binnen de gemeenschap is het ook de biljartvereniging, die genoemd is naar haar thuishaven, De Mol. Leden van deze vereniging beroeren al jaren de balletjes op het antieke biljart uit het jaar 1887 dat deel uitmaakt van het interieur van het café-restaurant.

Café Restaurant De Mol als controlepost voor de Zwolse Wandel Vereniging in 2003 ...

De wandel- en fietsclubs die er hun stempelpost neerzetten en zoals voor en tijdens de reconstructie van de N35, de infoavonden van Rijkswaterstaat en aannemer Heijmans die honderden mensen naar de horecagelegenheid trokken. Dan praten we nog niet eens over de feesten, partijen en vergaderingen die al generatie op generatie hier zijn gevierd en gehouden. Nee, Café Restaurant Zalencentrum De Mol is nog volop aanwezig en heeft nog steeds een stevige aantrekkingskracht op Wijthmen, maar ook op de bevolking uit de gehele regio, waaronder natuurlijk de stad Zwolle.

Dat er de aankomende jaren, na de reconstructie van de Heinoseweg/N35, wat gaat veranderen in de toeloop naar het bedrijf is haast wel zeker, maar het zal ook zijn voordelen hebben. De weg voor het café zal rustiger worden en daardoor zal het bedrijf ook meerdere fietsers en wandelaars trekken. De vrachtwagens zullen wel blijven komen, het is maar een klein stukje om, om het café-restaurant te bereiken. En eenmaal de smaak van "De Mol" te hebben geproefd betekent meestal een aantekening in de agenda voor een volgend bezoek!

Bron:
Historisch Wijthmen - Gerard Hulsmann
Zwollerkerspel rond Zwolle
Henry en Marietta Teusink
HCO

Meer foto's van Café Restaurant Zalen De Mol in 2003

Meer foto's van het interieur van Café Restaurant Zalen De Mol in 2017