Naar Zwolle Special

Amsterdam kent er zo'n tiental en er zullen wel meer steden zijn waar ze voorkomen, maar voor de stad Zwolle is het een uniek gegeven, Buurtmuseum Kamperpoort. Een museum gewijd aan de oude volksbuurt Kamperpoort. Zeker nu de wijk de laatste jaren een enorme metamorfose heeft ondergaan, is het des te leuker eens te zien hoe het toen was.

Buurtmuseum Kamperpoort, gevestigd aan de Hoogstraat 88 in de mooie Zwolse wijk Kamperpoort is een van de punten in de wijk, waar de echte Kamperpoorter zijn adrenalinepeil naar een hoger niveau voelt stijgen. Het pandje uit 1843, ooit steen voor steen gesloopt en daarna weer steen voor steen opgebouwd, is een uitstekende plek voor het bewaren van de historie van de wijk Kamperpoort.

Het pandje Hoogstraat 88 in 2003 ...

Het, tot gemeentelijk monument opgewaardeerde woninkje, herbergt veel foto's en voorwerpen uit die goede oude tijd. Het bewaren en conserveren kan ook alleen maar gebeuren door iemand met hart voor de wijk, door een echte Kamperpoorter, die er voor leeft, in dit geval Jacob Donze.

Jacob Donze duikt wekelijks menig uurtje in de nostalgie van zijn wijk de Kamperpoort ...

Ik had Jacob al meerdere malen aangegeven dat ik een keer bij zijn trots binnen zou wippen, maar zoals iedere actieve pensionada vaak te melden heeft, is een tekort aan uurtjes in een dag. Oké, nonsens zouden de harde werkenden zeggen, het is een kwestie van prioriteiten stellen en eigenlijk hebben ze wel gelijk. Maar .... ondanks dat het een tijd heeft geduurd, heb ik de Kamperpoorter in hard en nieren in zijn domein opgezocht en heb ik genoten van zijn gedrevenheid. 

Op de dinsdagmorgen van 19 september 2017 klopte ik op de deur van zijn museum en trof naast Jacob, zijn vrouw en zijn, evenals als Jacob zeer gedreven, medewerker Tjeerd Smit, in de huiskamer van het museum aan. Als je deze mensen over hun wijk hoort praten, dan vraag je je af of je zelf niet in de verkeerde wijk geboren bent. Enthousiasme getapt uit een wel heel bijzonder vaatje. Je voelt dat dit hun leven is.

Naast Jacob heeft ook Tjeerd, op vrijwillige basis, al jaren een mooie rol in het geheel. Op de overvolle bovenverdieping vertelde hij dat bijna ieder object wel door zijn handen is gegaan. Een en ander ter archivering binnen het museum. Daarnaast neemt Tjeerd bij grote regelmaat interviews af bij oudere wijkbewoners om hun verhalen op te tekenen, voordat deze verloren gaan. Een welkome aanvulling voor het buurtmuseum. Ondanks dat Jacob wat langer in het verleden van de wijk zit, heeft Tjeerd in de loop der jaren ook veel kennis opgedaan en is het museum ook een groot deel van zijn leven geworden. De kennis van beide heren is, voor ondergetekende, ongekend. 

Voordat Jacob, in de voor hem, passende wereld terecht kwam, was er al een groot deel van zijn leven gepasseerd. Vroeg van school "getrapt", heeft Jacob een grote ervaring opgedaan in meerdere facetten van het arbeidsleven. Van kantoorbediende tot bakloper en van scheepslosser tot vloerenlegger, om uiteindelijk bij zijn oom in het slopersbedrijf te belanden. Dat was het voor de geboren Kamperpoorter. Hier was hij op zijn plaats. Jarenlang verdiende Jacob zijn brood met het slopen van oude panden in de stad en daar buiten. Totdat hij in 1986 meerdere lichamelijke klachten kreeg om uiteindelijk in 1987 in de WAO te belanden. 

Jacob Donze met zijn grote vriend Petrus van Loo ...

Zijn werk in de sloopperiode leverde hem hier en daar foto's en andere materialen op, waarvan hij vond, dat dit niet verloren mocht gaan voor de volgende generaties. Hij nam het dan ook mee naar huis om het te bewaren voor later. De foto's van Zwolle zijn bij het Historisch Centrum beland, de foto's van de Kamperpoort heeft hij gehouden en zie hier het begin van het huidige Buurtmuseum Kamperpoort. 

Deze gedreven beheerder, stichtingsvoorzitter en liefhebber van de lokale geschiedenis is nooit uitgepraat over de historie van zijn wijk. Geopend van dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur kent het museum geen constant jaarlijks bezoekersaantal. "Het verschilt per jaar", aldus Jacob. Deze mensen komen niet alleen uit de Kamperpoort, niet alleen uit Zwolle, maar uit het gehele land. Ze worden allemaal gastvrij ontvangen door Jacob zelf. 

Zodra de bezoekers in het kleine, smalle en oude huisje aan de Hoogstraat binnen komen ademen zij direct de sfeer van vroeger. De sfeer van die mooie volkswijk Kamperpoort, waar één gezin vaak uit meer personen bestond dan de bewoners van een blok rijtjeshuizen in het hedendaagse Zwolle bij elkaar. 

Ooit kreeg Jacob een geldbedrag uit het Grotestedenbeleid om zijn hobby letterlijk en figuurlijk een gezicht te geven en dat was niet aan dovemansoren gezegd. Er werd een stichting in het leven geroepen die op 21 maart 2003 geschiedenis schreef in onze stad. Het was wethouder Jaap Baarsma die namelijk op die dag het buurtmuseum opende. Een resultaat van hard en plezierig werken. Met man en macht stonden de Kamperpoorters 's morgens voor de deur om hun geschiedenis levend te houden, door te schilderen en te bouwen aan hun museum.

We zitten nu in 2017 en het is Jacob die dit jaar al zo'n veertien jaar de scepter zwaait en nog steeds met evenveel plezier. Hij is ook de man die de rijke geschiedenis van de wijk bewaakt en voor de toekomst veilig stelt.

Niet dagelijks, maar wel regelmatig komen er nog aanvullingen binnen, die de collectie van Jacob verrijken. Het originele vaandel van de mondharmonicavereniging Excelsior, opgericht op 28 oktober 1923, is voor Jacob het mooiste object binnen zijn museum.

Veel bekende Kamperpoorters sieren het voorraam van het museum in 2013 ...

Door de jaarlijkse subsidie die het Buurtmuseum Kamperpoort ontvangt is het financieel te doen voor de stichting. Zou deze vervallen, dan is het einde verhaal voor Jacob en zijn donateurs. Dan is het financieel niet meer te behappen. 

Ondanks dat Jacob vindt, dat de wijk Kamperpoort niet meer de wijk is waar hij zijn jeugd heeft doorgebracht, is en blijft hij Kamperpoorter. Ook hij vindt dat bij de laatste renovatie van de wijk, meer niet-Kamperpoorters hun intrek in de woningen hebben genomen dan de oude Kamperpoorters die het noodgedwongen hun huisje hebben moeten verlaten.

Jacob Donze leeft voor zijn museum. Hij hoopt ook nog jaren hier zijn plezier in te mogen vinden. Het is zijn leven, zijn jeugd en zijn herinneringen, maar niet alleen voor hem. Veel oud-Kamperpoorters komen nog regelmatig bij hem binnenwippen, al was het alleen maar voor zijn inspirerende verhalen over zijn wijk Kamperpoort. Jong en oud lijken zich meer en meer te willen verdiepen in het leven van de oude Kamperpoorter. Gebrek aan kennis over dit onderwerp kan hem niet ontzegd worden. Wat weet die man veel!

Het Buurtmuseum Kamperpoort is van dinsdag t/m vrijdag van 10.00 uur tot 17.00 uur te bezoeken aan de Hoogstraat 88. Jacob Donze zal u, gegarandeerd, hartelijk welkom heten in zijn levenswerk, zijn museum.

Meer foto's van het Buurtmuseum Kamperpoort in 2017