Naar Kunstwerken
Naar IJsselbrug
Het laatste onderdeel, de bloemlegging op de IJsselbrug, van de Hongerwintertocht 2007 - "In het voetspoor van moeder" ...
Zaterdagochtend 4 augustus 2007 ging de "Hongertocht" van Rotterdam naar Zwolle van start. Een tocht waarin 25-tal 70-plussers uit o.a. de Verenigde Staten, Canada, Australië en uiteraard Nederland, overlevenden van toen, dezelfde route hebben afgelegd als de tienduizenden die dit in de hongerwinter van 1944-1945 hebben gedaan. Iedere dag werd 25 kilometer afgelegd.
De tocht werd gehouden als eerbetoon aan al die landgenoten die tijdens de Hongerwinter de hulpbehoevende westerling eten en onderdak hebben geboden. In verband met de lichamelijke gesteldheid van veel deelnemers, waren er ook, die deze tocht op de fiets of per auto aflegden. In zeven dagen tijd werd vanuit Rotterdam-Zuid, Hattem, als officieel eindpunt van de tocht, bereikt.
Zondagmiddag 12 augustus 2007, om precies 12 uur, vond, als afsluiting van de 150 km lange voettocht, een bloemlegging plaats bij de plaquette "Brug tussen angst en hoop". De plaquette is in 2005 geplaatst op het middenstuk van de IJsselbrug. Deze happening was voor velen van de aanwezigen een bijzonder emotionele gebeurtenis.
Als onderdeel van de bloemlegging, las Rebecca Bredius-Van Otterloo een dankwoord voor dat menig deelnemer diep raakte. Onder aan deze pagina treft u haar dankwoord aan.
De in de Verenigde Staten woonachtige Ton van Vlugt, initiatiefnemer van de tocht ...
Veel mensen in ons land kennen een prachtig en voorspoedig leven, waar een gebrek aan voedsel nog nauwelijks aan de orde is. Natuurlijk kennen wij anno 2017 ook de Voedselbank en zien we een volle zaal bij het Kerstdiner voor de minima in de WRZV-hallen, maar het tekort als in de tijd van en net na de Tweede Wereldoorlog kennen we gelukkig niet. Af en toe een etentje buiten de deur, is geen zeldzaamheid meer.
Om een beeld te krijgen wat oorlogsvoedsel in hield, hieronder een video. Deze personen in de video hebben nog wat te eten en dan te bedenken dat de mensen die in de oorlog onze kant van het land opkwamen vaak helemaal niets hadden. Het water moet je toch wel erg hoog aan de lippen hebben gestaan, voordat je de keuze maakte, lopend of fietsend, vanuit het westen, deze kant op te gaan.
Korte video Oorlogsvoedsel 1945 ...
Initiatiefnemer van deze Hongerwintertocht was Ton van Vugt. Hij liep, als elfjarige jongen, met zijn moeder en zijn zusje in de Hongerwinter 1944-1945 dezelfde tocht, maar met een heel andere betekenis. Toen ging het om overleven, om voedsel te zoeken dat in het westen van het land zeer en zeer schaars was geworden. Ook bij hem zal de film rond de vreselijke herinneringen aan de honger en het iedere dag maar weer zoeken naar voedsel, vandaag regematig in zijn hoofd hebben afgespeeld.
Aan het einde van de tocht gaf de afsluiting voor velen een dubbel gevoel. Het was een geslaagde herdenkingstocht met veel emotionele herinneringen, maar daarnaast was er wel een grote afstand overbrugd door de kinderen op leeftijd.
Na de bijeenkomst werden de wandelaars door de familie Dubbeldam in de IJsselhoeve ontvangen en getrakteerd op een heerlijk kop koffie met een evenzo heerlijke en bijbehorende koek.
Toespraak van Rebecca Bredius-van Otterloo, Rotterdam bij kranslegging op IJsselbrug tijdens herhaling hongertocht op 12 augustus 2007.
Beste aanwezigen,
Op deze voor ons zo merkwaardige maar herkenbare plek, is aan mij de eer om die mensen te bedanken die in hun vrije uren dit mogelijk hebben gemaakt. Een groot applaus voor deze mensen is op hun plaats.
Na zoveel jaren nog herinneren wat het betekend om honger te hebben. Om als moeder tegen een hongerig kind te moeten zeggen: ik heb geen eten meer. Dat was in die verschrikkelijke tijd onze grootste angst.
Ik dacht: “Als ik later zelf kinderen heb, laat mij dan nooit hoeven zeggen: ik heb niets meer om je te eten te geven”.
Ook veel van mijn leeftijdgenoten die hier zijn zullen, net als ik, moeite hebben met de beelden op de tv van uitgemergelde mensen en kinderen die ook nu nog moeten smeken om eten.
Ook zullen heel veel mijn leeftijdgenoten nog steeds de frustratie voelen om eten weg te moeten gooien, dan voel je je nog steeds slecht.
Velen hier, zullen met mij, ook wel eens denken: Wat heeft de wereld van deze dingen geleerd? Op scholen wordt hier nooit over verteld. Terwijl het toch niet meer voor mag komen in een wereld waarin wij nu leven!
De laatste kerstdagen zag ik op tv de beelden van de voedselbanken die in het leven zijn geroepen. Voor mij en voor velen van u waarschijnlijk onbegrijpelijk.
In een wereld waarin kinderen spelen met spelletjes van honderden euro’s, leven ook gezinnen, alleenstaande moeders, oude mensen die onder bepaalde omstandigheden afhankelijk zijn geworden van wat anderen kunnen missen.
De antwoorden van je kleinkinderen op je onbegrip: Ja oma, we leven nu eenmaal in een andere wereld… Dan is het zwijgen en terug denken aan toen het beste wat je doen kunt.
Zelf denk ik wel eens, en ik denk veel van mijn leeftijdgenoten: “Ik pas niet meer in deze wereld”. Onze denkwijze ligt op een heel ander niveau.
Mijn eerbied en van die van velen met mijn, gaat uit naar allen die ons geholpen hebben om ons veilig deze IJsselbrug over te loodsen om onze voedseltochten te volbrengen. Niet lang daarna werd de brug gesloten en bewaakt zodat het onmogelijk werd om naar huis terug te keren. De mensen hier in de regio hebben ons opgenomen als familie ontvangen in hun gezinnen.
Wij hadden geen honger meer, maar overbleven onze gedachten aan thuis waar ze zonder eten zaten en je niet wist of ze nog wel in leven waren.
Uit mijn naam en ook die van alle aanwezigen: heel veel dank aan al die families van boven de IJssel.
Onze leeftijdsgroep wordt steeds kleiner. Niet iedereen wordt 80 jaar of nog ouder. Deze dagen hebben mogen laten horen en voelen wat ze voor ons hebben betekend. In miijn geval misschien wel een bijzondere. Ik wordt nog steeds gezien als een soort half zusje. Wat er toen was, is er nog steeds.
Want zolang ik leef zal het contact met hen er blijven. Laat de jeugd die hier aanwezig is, met opa of oma, er aan denken wat een wereld het is om geen honger te kennen en waardeer hoe het nu is. Jammer genoeg zijn er landen op de wereld waar honger, verdriet en ellende is. Kunnen wij hier nog iets aan veranderen???
Wij zijn toch nog strijdbaar en niet te oud om te kunnen bemiddelen voor een wereld waar dit nooit meer voorkomt!
Zolang ik leef zal ik blijven vertellen en natuurlijk niet alleen over de honger. Maar ook over de saamhorigheid en de angst die je steeds bleef achtervolgen.
Nu zullen mijn achterkleinkinderen zeggen: ‘Oma, hebt u dat echt allemaal meegemaakt?’.
Via mijn kleindochter is mijn relaas te lezen op www.hongertocht.org. En mijn relaas is wat velen van de hier aanwezigen en mensen die noodgedwongen thuis moesten blijven of er er niet meer zijn, op een of andere manier hebben mee gemaakt in de hongerwinter.
Ik dank uw wel dat u naar mij hebt willen luisteren en wens u nog een fijne dag samen.
Met dank aan Rebecca Bredius-van Otterloo
Foto's van de bloemlegging op de IJsselbrug als slot van de Hongerwintertocht in 2007