Naar Zwols Bedrijfsleven
Naar Ned. Spoorwegen

Station Zwolle in 1868 ...

Uit verschillende richtingen rijden de passagiers alsook de goederentreinen het station Zwolle binnen. Anno 2016 is Zwolle het op één na grootste spoorwegknooppunt van Nederland, waarvan de basis ligt bij de ingebruikname van de spoorlijn Utrecht-Kampen. Op de plek, waar tot 1997 het PTT perron, t.b.v. het postvervoer per trein, was gevestigd, stond ooit het eerste station van Zwolle. Een houten gebouwtje, aan de Veerallee, dat de eerste vier jaar na de ingebruikname van het spoor Utrecht-Kampen als Station Zwolle dienst heeft gedaan. 

Dezelfde zijde van het station in 2018 ...

Dat dit Station Zwolle geen lang leven was beschoren, was bij de directie van de NCS (Nederlandsche Centraal Spoorweg Maatschappij) bekend. Men had er met de bouw al degelijk rekening mee gehouden, dat dit gebouw een tijdelijke opvang zou worden. In de planning stond een nieuw station op de plaats waar het Station Zwolle nu nog is te vinden.

De bouwtekening voor het Station Zwolle uit de serie Standaard stations - 1e Klasse ...
(Tekening: NL-ZlHCO_264_TP0001088)

Dit nieuwe station, waarvan de bouw in 1863 was begonnen, is in 1868 afgebouwd. Het was een van de twee stations uit de serie Standaard - Klasse 1. De Staatsspoorwegen hadden voor al hun lijnen standaard stationsgebouwen in vijf verschillende klassen ontwikkeld. Met het station Dordrecht, was het station in Zwolle de enige in Klasse 1.

De overkapping van het Station Zwolle in het jaar 1880 ...
(Foto: HCO - ZIHCO_PBKR3542)

Er werden in korte tijd steeds meer spoorwegmaatschappijen opgericht. Men kende de Staatsspoorwegen, de Nederlandsche Centraal Spoorweg Maatschappij, de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (HSM) en de Noordooster Locaal Spoorweg Maatschappij. Al deze maatschappijen kenden hun eigen trajecten. Zo hadden de Staatsspoorwegen de spoorlijn Zwolle - Almelo in hun beheer, de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij de spoorlijn tussen Hattemerbroek, Zwolle naar Apeldoorn en de Noordooster Locaal Spoorweg Maatschappij de lijn Zwolle naar Stadskanaal.

Station Zwolle in 1901 ...

Deze ontwikkeling bracht ook met zich mee, dat het belang van het station Zwolle groter en groter werd. Zo kwam op het emplacement een centrale werkplaats voor het onderhoud van locomotieven en rijtuigen en werd het spooremplacement verder uitgebreid.

Mede door deze uitbreidingen, werd er een brug over het emplacemet gebouwd. De heden ten dage nog steeds aanwezige en in 1989 tot Rijksmonument verheven Hoge Spoorbrug, als verbinding tussen de hedendaagse wijken Assendorp en Schelle.

Het stationsplein in het jaar 1905 ...
(Foto: HCO - ZIHCO_PBKR3494)

Hoewel de beide 1e Klasse Standaard-stations in Zwolle en Dordrecht toegeschreven worden aan Karel Hendrik van Brederode, de vaste architect die voor de Staatsspoorwegen de standaardstations ontwierp, was het toch Nicolaas Johannes Kamperdijk de architect die deze beide stations ontwierp.

In 1950 werden de perrons met elkander verbonden door een reizigerstunnel. Het gebouw zelf heeft in 1992 een interne verbouwing ondergaan en in 1995 is de perronkap, kenmerkend voor het station Zwolle in zijn geheel vervangen.

De bussen van zowel de regionale busbedrijven, alsook die van het lokale Schutte Tours, hadden in 1950 een halte voor het station ...
(Foto: HCO - ZIHCO_FD021389)

Dat het station Zwolle steeds belangrijker wordt kan men ook zien aan de serie verbouwingen en uitbreidingen die het vanaf de eeuwwisseling heeft ondergaan. Op het eerste perron is in 2003 een vierkante overkapping tot stand gekomen, waaronder een aantal winkels en de in-/uitgang van de reizigerstunnel is te vinden. In 2004 is de reizigerstunnel verlengd naar de Zwolle-Zuid-kant.

Men verwacht door de ingebruikname van de Hanzelijn een toename aan passagiers. Deze toename zal ook de nodige problemen met zich meebrengen, maar dan op het vlak van de doorstroming e.d.. Vandaar dat er in de periode van 2010 tot 2015 een aantal grote wijzigingen op het station hebben plaatsgevonden, die de eventuele problemen zouden moeten voorkomen.

Het Station Zwolle in 2015 ...

Er is een derde eilandperron toegevoegd en er heeft een verbreding van de reizigerstunnel plaatsgevonden in het kader van het project met de naam "Zwolle Spoort".

Tijdens de aanpak van de reizigerstunnel, heeft de NS een tijdelijke traverse over de sporen aangebracht. De werkzaamheden hielden in dat de tunnel van 7 meter naar 15 meter zou worden verbreed. Dit klusje was midden 2015 geklaard, zodat de nieuwe reizigerstunnel op vrijdag 26 juni 2015 officieel kon worden geopend. Het duurde niet lang voordat de overbodig geraakte traverse, die zijn diensten op voortreffelijke wijze had bewezen, werd afgebroken.

De nieuwe reizigerstunnel die in 2016 werd geopend ...

Vergeleken met de oude reizigerstunnel, is de nieuwe tunnel qua lengte een stuk kleiner, aangezien een aantal rangeersporen aan de Zuidkant zijn verminderd.

Waar men vroeger vrij het perron op kon lopen, is dat mede door de invoering van de OV-chipkaart, nu niet meer het geval. Voordat men het perron opgaat moet iedereen zich met deze chipkaart in- of uitschecken.

Eind 2016 heeft het station Zwolle een, op kleurgebied, totale kleurmetamorfose ondergaan. Men heeft teruggegrepen op de kleuren uit vroegere tijden. Een gedegen kleurhistorisch onderzoek, door de specialisten van Veldman & Veldman, naar de oorspronkelijke kleuren van het gebouw, heeft de NS doen besluiten een volledige kleurwisseling uit te voeren. De witte verf die al jaren het gebouw tegen wind en regen beschermde, is vervangen door een meer zandkleurige (Bentheimer steen kleur). De kleur van de deuren en kozijnen zijn van grijs in een rode kleur gewijzigd. Zowel de zandkleurige alsook de rode verf was afkomstig van het al meer dan 100 jaar oude Zwolse familiebedrijf, Wijzenol.

Bij dit onderzoek is er door de specialisten veel weg moeten schrapen om uiteindelijk de oorspronkelijke kleuren van het station te ontdekken.

Op moment dat dit artikel wordt geschreven, is het eind maart 2017. Er zal in de aankomende tijd meer, eigenlijk veel meer veranderen rond het station in Zwolle.

Illustratie te bouwen busbrug: BAM - ipv Delft creatieve ingenieurs

Aangezien het huidige busstation aan de centrumkant uit zijn jasje is gegroeid, zal er een nieuw busstation aan de zuidzijde verrijzen. Tevens zal er een imposante busbrug over de sporen richting de kruising Westerlaan-Veerallee-Willemskade worden verwezenlijkt. Op 17 november 2016 werd tijdens het Spoorzonecafé bekend gemaakt, dat de combinatie BAM met ipv Delf Creatieve Ingenieurs de winnaar waren geworden van de door Prorail gehouden aanbestedingsprocedure.

In technisch opzicht is het integrale ontwerp van BAM en ipv Delft creatieve ingenieurs een knap staaltje ingenieurswerk, onder andere omdat er naast de twee landhoofden maar vier kolommen nodig zijn om de 245 meter lange brug te ondersteunen. De houten onderkant van de busbrug zal de groene aankleding van de Pannekoekendijk verbinden met de bomen en het groen op en naast het nieuwe busperron aan de zuidzijde.

Studieschets busplatform Zwolle ...

Het busstation wordt één lang eilandperron met rondom 23 haltes voor stads- en streekbussen in de vorm van zaagtanden.

Zwolle in Beeld zal de aankomende tijd zijn pijlen voor u richten op de omgeving van het Station Zwolle.

Bron:
Wikipedia
Prorail
Gemeente Zwolle

Meer foto's van het stationsgebied over meerdere jaren