Naar Historie

Op weg naar het afvalstation van de Retham (1987) (Foto: Jan Dul)

En nu ... zijn er nog maar een paar herinneringen! Het einde naderd. Op 21 juli 2015 is men begonnen aan het verwijderen van een van de laatste restanten die nog zichtbaar waren van de goederenspoorlijn Katwolde. Van deze goederenspoorlijn is in 2013 en de jaren daarvoor al het overgrote deel verwijderd, maar op de kruising Blaloweg-Rieteweg lag nog altijd zo'n vijfentwintig meter spoorrails. Rails van een spoorlijn die een enorme push heeft gegeven in de ontwikkeling van industrieterrein De Grote Voort.

Foto uit 1964 van het net aangelegde Katwolder goederenspoor, de aftakking van de Kamperlijn. (Foto R. Ankersmit)

In 1963 is men begonnen met de aanleg van deze spoorlijn, een aftakking van de Kamperlijn. Mede doordat de gemeente Zwolle aan de westzijde van de stad dit industrieterrein, anno 2015 Industrieterrein Voorst geheten, had gepland, moest ter ondersteuning van deze lokatie de infrastructuur worden aangepast c.q. verbeterd worden. Naast de goederenspoorlijn was daarbij ook het Zwolle-IJsselkanaal een zeer welkome en belangrijke uitbreiding voor het gebied.

In eerste instantie was de planning de goederenspoorlijn tot aan de Katwolderhaven, gelegen aan het Zwolle-IJsselkanaal, aan te leggen. Deze gedachtengang was echter van korte duur. Steeds meer bedrijven ontwikkelden interesse voor de spoorlijn, om de aan- en uitvoer van hun goederen te bevorderen. Na enkele jaren werd de lijn dan ook doorgetrokken naar de in 1965 geopende assemblagefabriek van de Zweedse vrachtwagenproducent Scania Vabis.

Eind jaren zestig werd het laatste deel van de goederenspoorlijn, vanaf Scania, over de Blaloweg, verlengd naar het huisvuilstortstation van de Retham, later ROVA geheten. Van hieruit werd het Zwolse huisvuil per trein naar de VAM in Wijster getransporteerd. Al met al heeft dit huisvuilvervoer tot 2006 plaatsgevonden. In dat jaar verhuisde de ROVA naar het nieuw aangelegde industrieterrein aan de noordzijde van de stad, de Hessenpoort.

De NS 617 in 1985 bij het afvalstation van de Retham.(Foto: L.J. Beumer)

Cement aanvoer bij Kamphuis Bouwmaterialen in het jaar 2006. (Foto Kasper Haar)

Door de bouw van het overslagstation aan de Katwolderhaven inclusief een aftakking van en naar de hoofdspoorlijn, kwamen er meer en meer nieuwe klanten voor de spoorlijn in beeld. Met de 160-tons brugkraan, die zich in het overslagstation bevond, werden nu zware scheepsmotoren en transformatoren per spoor aangevoerd en verscheept. SWD, Stork Werkspoor Diesel, was hiervoor verantwoordelijk.

Aftakking naar het overslagstation in de Katwolderhaven (Foto Rudie Liebrand - railgoed.nl)

Overslagstation Katwolderhaven (Foto Rudie Liebrand - railgoed.nl)

In 1989 kwam SWD in handen van het Finse Wärtsila. Na een aantal jaren goed te hebben geproduceerd, ontstond rond 2010 enige terugloop in deze productie. Mede door een stagnerende economie, kwamen er minder motoren door de fabriekspoorten. Naar aanleiding hiervan zag Wärtsila zich in die periode genoodzaakt 100 banen binnen de Zwolse lokatie op te heffen. De inleiding van verval van een schitterend bedrijf. In 2011 leidde een en ander dan ook tot de beeindiging van de productie van motoren in het Zwolse. De Katwolderhaven en de goederenspoorlijn hadden weer een belangrijke klant minder.

De onderstellen werden verwijderd.
Het restant van de treinen werden vervoerd naar de sloop. (Foto Rudie Liebrand - railgoed.nl)

Foto: Rein Maneschijn

In een eerder stadium, rond 2006 werden namelijk bij de sloop van de ROVA-lokatie ook al de daar aangelegde spoorlijn en overweg t.b.v. het huisvuilvervoer verwijderd. Het was het begin van het einde, mede gezien de afbraak, een drietal jaren later, van de spoorlijn vanaf Scania Vabis tot aan de Katwolderhaven. Goederenvervoer vond er rond die tijd al niet meer plaats. Af en toe werden er nog te slopen treinstellen met de goederenlijn naar de Katwolderhaven getransporteerd, om deze verder te verschepen naar de sloopbedrijven. Dat was het dan ook.

Nostalgie ten top - september 1994 (Foto: Rein van Putten)

B&W van Zwolle hadden in de gemeenteraadsvergadering van begin september 2009 al besloten de spoorlijn op te heffen. De toekomstige vertramming van het Kamperlijntje was hiervoor een van de belangrijkste redenen. Ondanks een aantal bezwaren van aangrenzende ondernemers, die nog altijd brood zagen in de goederenspoorlijn, werd in 2013 door ProRail de opdracht gegeven het laatste deel van de goederenspoorlijn te verwijderen.

Verwijdering spoorlijn in 2013 (Foto: Kasper Haar)

Verwijdering rails op het kruispunt Blaloweg/Rieteweg in 2015 ...

Zoals gezegd, werd op 21 juli 2015 het begin gemaakt aan de verwijdering van het laatste deel van de basis van de goederenspoorlijn Katwolde, de rails in de overgang Blaloweg, ter hoogte van Abbott. De enige nu nog zichtbare herinneringen zijn het laadperron bij de firma BUKO aan de Rieteweg, de wissel in het Kamperlijntje met de aftakking naar het industrieterrein. Daarnaast is er nog een deel, van de in een later stadium aangelegde aftakking van het goederenspoor, op de kade van de Katwolderhaven te bewonderen en zijn er nog een tweetal sporen op de parkeerplaats van Scania.

Bij de vernieuwing van het parkeerterrein bij de Gamma aan de Rieteweg, zijn eind augustus 2015 ook nog een groot aantal meters rails van de Katwolder goederenspoor opgegraven. Deze rails waren de restanten van de aftakking van het spoor naar de firma Kamphuis Bouwmaterialen. 

De spoorrails tbv Kamphuis Bouwmaterialen die aan de oppervlakte kwamen bij de
vernieuwing van het parkeerterrein van de Gamma in 2015 ...

 Voor meer foto's kunt u terecht onder de vijf onderstaande items.