Naar Straten en pleinen

De Buitenkant vanuit de lucht in 2014 ...

Zo maar een aantal bijzonderheden van een van de belangrijkste kades van onze stad. Waar hedentendage voornamelijk de pleziervaart de dienst uitmaakt aan de kade van de Buitenkant en in het water van de Thorbeckegracht, was dit ooit een levendige, voor de stad Zwolle, belangrijke handelskade. Tabak, koffie en thee, hout, graan en hooi, kwamen dagelijks in handen van de vele sjouwers en dragers. Eén drukte van belang!

De Buitenkant ca 1925. De uitgebouwde bovenverdiepingen zijn duidelijk zichtbaar ...
(HCO - NL-ZlHCO_PBKR0333)

Drukte op de kade van de Buitenkant in 1896 ...
(HCO - NL-ZlHCO_FD001787)

De naam zegt het al, de Buitenkant was ooit de rand van de stad omgeven door een brede stadsmuur om de vijand tegen te houden. Na de stadsbrand van 1324 werd aan deze stadsmuur in het kader van de derde stadsuitbreiding een kade aangelegd. In de loop der tijd verdween de waarde en slonken de strategische belangen van de stadsmuur zodanig, dat de vraag van ondernemend Zwolle met betrekking tot het mogen bouwen van loodsen en schuren tegen de muur door het stadsbestuur positief werd beantwoord. Resultaat, in korte tijd werden de eerste loodsen en schuren, etc, voor opslag van aangevoerde goederen uit de grond gestampt.

De stadsmuur aan de Buitenkant ...

Begin 18e eeuw verrezen de eerste woningen tegen de stadsmuur van de Buitenkant. Het waren zeer bijzondere woningen, die anno 2016 nog steeds aanwezig zijn en door veel toeristen worden bewonderd. Er zat, mede gezien de ruimte die aanwezig was, weinig diepte in de woningen. Niet getreurd, bij de creatieve bouwers van toen, ontstond de lumineuze oplossing voor dit probleem. De bovenverdiepingen van de woningen werden plus minus 50 cm naar voren uitgebouwd. Hierdoor kregen deze overstekhuisjes, zoals ze ook wel genoemd worden, een karakteristieke kraag.

De overstekhuisjes aan de Buitenkant in 2016 ...

In oktober 1720 kreeg de heer J. Potkamp, als eerste, toestemming zijn pakhuis hoger op te trekken. Een en ander met de restrictie, dat hij niet in de stadsmuur zou mogen breken. Dit werd namelijk nog weleens gedaan om bijvoorbeeld een kast te creëren. Ook dit pand staat anno 2016 nog steeds te pronken aan de Buitenkant nr. 7. De halsgevel van deze woning is voorzien van een van de mooiste gevelstenen van de stad. Op de steen prijkt het jaartal 1724 met daar boven een gekroonde windmolen. Volgens J. Geesink, auteur van het boek "Uit Zwolle's verleden" (1946), had het pand de bijnaam "De Hel", welke waarschijnlijk voort kwam uit het feit dat de molenaars en grutters hier hun meelaccijns af moesten dragen. Dat was, ook toen al, niet de meest geliefde bezigheid.

Buitenkant 7, het anno 2016 wit geschilderde pand van de heer J. Potkamp, dat als eerste pand hoger werd opgetrokken ...

De schiitterende gevelsteen in het pand met de halsgevel, Buitenkant 7 ...

Van de handel en scheepvaart is aan de Buitenkant niet zo veel meer overgebleven of het zou nog de firma Zijda en Zn, Sleep-/duwvaart, dekschuiten- en pontonverhuur en de firma Huijsman moeten zijn, waarbij de laatste handelt in watersportartikelen, scheepvaartbenodigdheden, olie en gas, vetten en verf. Naast de winkel van de laatstgenoemde firma, varen zij ook dagelijks met de bunkerboot "Harm" in de wateren rondom onze stad naar ligplaatsen en havens. Zowel de pleziervaart als ook de binnenvaart kunnen vanaf de bunkerboot worden voorzien van diesel, gas en water of produkten uit de winkel van de firma.

Bedrijvigheid voor het pand van Wed H.J. Huisman in de periode 1960-1965 ..
(HCO - NL-ZwHCO_1214_001828-01)

De bunkerboten liggen klaar voor vertrek in 2015 ...

 De bunkerboot van Huisman op weg naar de klant ...

Hoe lang duurt het nog voor dat de pleziervaart de Buitenkant heeft verzwolgen? ...

Bronnen:
Uit Zwolle's verleden (J. Geesink),
Canon van Zwolle,
Internet

Meer foto's van de Buitenkant